|
Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Fen Bilimleri Konu Anlatımı > Bilim, Bilim Adamları, Hayatları, Buluşları
D’ALEMBERT, HAYATI, BİLİME KATKILARI (BİLİM, BİLİM ADAMLARI, BULUŞLAR, TARİHLERİ, BİLİM ADAMLARININ HAYATI, BİLİME KATKILARI) (FEN BİLİMLERİ KONU ANLATIMI)
D'Alembert (1717 - 1783)
Jean Le Rond d'Alembert adı, Notre Dame de Paris yöresinde küçük bir kilisenin
adı olan Saint-Jean-Le Rond'tan gelmektedir. Chevalier Destouches'in gayri meşru
oğlu olan d'Alembert, annesi tarafından gizlice Saint-Jean-Le Rond kilisesinin
basamaklarına bırakılmıştı.
Çocuğu sabahın erken saatlerinde kilisenin basamakları üstünde mışıl mışıl
uyurken, kiliseye gelen papaz buldu. Hava oldukça da karanlıktı. Sabahın soğuğu
iliklerine kadar işlemişti. Kilise avlusunun kapısını açtı ve yavaş adımlarla
merdivenlere doğru yaklaştı. Basamakların üzerinde karanlık bir şey gördü. Köpek
veya yabani bir hayvan olabileceğini düşündü ve biraz da korktu. Biraz daha
yaklaşınca karartının hareket etmediğini ve hayvan olmadığını anladı. Kafasından
bazı düşünceler bir film şeridi gibi süratli bir biçimde geçti. Acaba bu ne
olabilirdi? Merdivenlere doğru tırmandı ve karartıyı artık iyice seçebiliyordu.
Örtünün bir ucunu kaldırdı. Bir de ne görsün, minicik bir yavrucak annesinin
sütünü yeni emmiş gibi mışıl mışıl uyuyordu. Yüzünün açılmasıyla sabahın soğuğu
ciğerlerine kadar girdi. Arka arkaya bu temiz havayı burnundan çekti ve bol bol
oksijeni teneffüs etti. Soğuk onu biraz rahatsız etti. Hava da iyice
aydınlanmıştı. Çocuğun yüzü iyice fark edilebiliyordu. Yavaşça kucağına aldı ve
merdivenlerin basamaklarını dikkatlice çıktı. Cebinden çıkardığı anahtarla
kapıyı açtı ve bir eliyle de bebeği uyandırmamak için tüm gayretlerini harcadı.
Kendi odasına girdi. çocuğu masanın üzerine yatırdı. Kilisenin içi de soğuktu.
Sobayı yaktı ve odayı ısıttı. Bu tatlı ve güzel bebek uyandığında saat 10'u
geçiyordu.
Belediye ilgilileri, çocuğu fakir bir camcının karısına verdiler. Bu hayırsever,
fakir fakat sevgisi ve şefkati zengin olan kadın da bu küçücük ve kimsesiz
yavruya kendi çocuğu gibi baktı ve büyük bir dikkatle onu büyüttü. Daha sonra
annesinin ve babasının kim olduğu anlaşıldıysa da bu iyilik sever kadından
çocuğu ne almaya ne de istemeye gelen oldu. Yalnız, Chevalier, o zamanın
kanunlarına göre gayri meşru oğlunun eğitim ve öğretim parasını ödemeye mecbur
edildi. Kilise de peşini bırakmıyordu. Bu olayı ve bu aileyi d'Alembert
büyüyünceye kadar öğrenemedi. Kendi annesi ve babasından daha ileri sevgi ve
şefkatle büyütüldü. Oldukça da sıhhatli ve gürbüzdü.
D'Alembert ünlü olduğu zaman bu ailesini unutmadı. Kendisine bakan, onların
sevgileriyle büyüyen camcının ailesini kendi ailesi olarak kabul ettiğinden,
fakir olan bu ailenin rahatlık içinde yaşamalarını sağladı. Bu aile yine kendi
küçücük evlerinde kalmayı uygun buldular. D'Alembert'te manevi anne ve babası
olan camcı ailesini öz annesi ve öz babası ilan etti. Yaşam süreci boyunca da
onlarla övündü ve onlara baktı.
D'Alembert artık bir saray matematikçisi ve ünlü biriydi. Gece ve gündüzlerin
uzaması veya kısalması probleminin çözümünü tam olarak d'Alembert verdi. En
önemli eseri, parçalı diferansiyel denklemler üzerinedir. Özellikle, titreşen
tellere ait buluşu çok önemlidir. Serilerin yakınsaklığına ait d'Alembert ölçütü
onundur. Kendi adıyla anılan çok sayıda teoremleri vardır.
D'Alembert, genç dostu Lagrange'ı güç ve önemli problemleri çözmeye yöneltiyor,
olanaklar ölçüsünde ona bir ağabey gibi davranıyordu. Beraber bir arada
olduklarında sözlerle ve ayrı olduklarında da mektuplarla, mide rahatsızlıkları
olan Lagrange'a önerilerde bulunuyordu. Mekanikte çok önemli buluşları olan
Fransız matematikçisi d'Alembert'in, dalga denklemi ve bu problemin kendi adıyla
bilinen çözümü ünlüdür.
D'Alembert'i yaşatan en önemli buluşlarından biri de biraz önce adını andığımız
d'Alembert ya da genel matematikte adı çok geçen bölüm ölçütüdür. Sonsuz terimli
serilerin yakınsaklığı, yakınsaklık bölgesini ve yakınsaklık yarıçapını bulmak
için bundan daha kullanışlı bir formül bulunamamıştır. Yine bu ölçütle,
serilerin analitik bölgelerini kolayca bulabiliriz. D'alembert, genel
matematiğin kurucularından biri olarak bilinir ve biri olarak kabul edilir.
“BİLİM, BİLİM ADAMLARI, HAYATLARI, BULUŞLARI”
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
|
>>>TIKLAYIN<<<
“FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
|