eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > kelimede anlam, sözcükte anlam ile ilgili konu anlatımlar

 

ÖZDEYİŞ (VECİZE) NEDİR? ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Özdeyiş (vecize); yaygın olarak kullanılan, deneyim ve bilgelik dolu öğütlerin kısa ve etkili bir şekilde ifade edildiği, söyleyeni belli olan söylemlerdir. Atasözü ile benzerdir, tek fark özdeyişlerin söyleyeni belli, atasözlerinin söyleyeni belli değildir. Toplumda nesilden nesile aktarılarak yaşatılan bu söylemler, bir düşünceyi veya durumu vurgulayarak anlatmak, öğüt vermek veya toplumsal değerleri aktarmak amacıyla kullanılırlar. Özdeyişler, sözlü gelenek ve folklor içinde önemli bir yere sahiptir ve çeşitli yaşam konularına ilişkin bilgileri özlü bir biçimde ifade ederler. Özdeyiş olabilmesi için önemli bir kural da söylenen sözü tanınmış ve önemli bir kişinin söylemiş olmasıdır.

Özdeyişlerin bazı özellikleri şunlardır:

·         Özlü ve etkili ifadeler: Özdeyişler, kısa ve özlü bir biçimde düşünceleri ifade ederler. Söz konusu düşünce veya öğüt, sadece birkaç kelime veya cümle ile anlatılır.

 

·         Nesilden nesile aktarım: Özdeyişler, genellikle sözlü gelenek içinde nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar gelmişlerdir. Bu sayede toplumsal değerler ve bilgiler gelecek kuşaklara taşınır.

 

·         Deneyim ve bilgelik temelli: Özdeyişler, toplumun deneyimleri ve bilgeliği üzerine kurulmuştur. Genellikle yaşanmış olaylar ve tecrübelerden elde edilen sonuçlarla oluşurlar.

 

·         Ritmik ve tekrarlanabilir yapı: Birçok özdeyiş, ritmik bir yapıya sahiptir ve kolayca akılda kalıcıdır. Bu özellikleri sayesinde tekrarlanması ve hatırlanması daha kolay olur.

 

Özdeyiş Örnekleri:

 

·         Ne mutlu TÜRK’üm diyene!
(Atatürk)

·         Düşünüyorum, öyleyse varım.
(Descartes)

·         Anlatmayın yüreğinizin derinliklerini, anlamayacak olan anlamsız kalabalıklara. (Goethe)

·         Yaşam tarzım, sizin hoşunuza gidebilir ya da gitmeyebilir ama benim için fark etmez. Beni tanımak istiyorsanız saygı göstermek zorundasınız. (Tolstoy)

·         Ucuz olan ne kaldı ki? Her şey ateş pahası. Ucuz olan tek şey dünyanın kahrı; dünyanın kahrını çekmek bedava! (Victor Hugo)

·         Şimdiki boş vermişliğim, bir zamanlar önemsemişliğimin sonucudur. (Charles Bukowski)

 

 

 

ÖZDEYİŞ NEDİR VECİZE NEDİR ÖZDEYİŞİN TANIMI ÖZDEYİŞ ÖRNEKLERİ ÖZDEYİŞLERİN ÖZELLİKLERİ (1) (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)

 

Söyleyeni belli olan, kısa, bilgece, genellikle bir cümlelik özlü sözlere özdeyiş denir.

 

Özdeyişlere aynı zamanda vecize de denmektedir. Ayrıca İslam büyüklerinin bu tür sözlerine kelam-ı-kibar da denir.

 

Özdeyişler; kısa, anlamlı ve özlü sözlerdir.

 

Bireysel ya da toplumsal bir düşünceyi bir görüşü, bir yargıyı en kısa yoldan anlatan bilgece sözlerdir.

 

Kimin söylediği bilinen özlü sözlerdir.

 

Genellikle evrensel nitelikler gösterir.

 

Doğruyu, güzeli ve söylemektedir.

 

Bir yargıyı bildirmektedir.

 

Özdeyişler ile Atasözleri Arasındaki Farklar:

Özdeyişlerin atasözlerinden farkı söyleyeninin ya da yazanının belli olmasıdır. Özdeyişlerin söyleyeni / yazanı bellidir; atasözleri ise anonimdir, söyleyeni belli değildir. Özdeyişler de tıpkı atasözleri gibi yaşanan olaylardan, gözlemlerden ve deneyimlerden çıkarılan sonuçlara, derslere dayanır.

 

Örnekler:

 

İlim ilim bilmektir ilim kendini bilmektir sen kendini bilmezsen bu nice okumaktır.

(Yunus Emre)

 

Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anlayabileceği kadardır. (Mevlâna)

 

Boş bir çuvalın ayakta durması zordur. (B. Franklin)

 

Siz hiç bir sarrafın bağırdığını duydunuz mu? Kıymetli malı olanlar bağırmaz. Domatesçi, biberci bağırır da kuyumcu bağırmaz. Eskici bağırır ama antikacı bağırmaz. İnsan bağırırken düşünemez. Düşünemeyenler ise hep kavga içindedir. (Necip Fazıl Kısakürek)

 

Yaşlanmak bir dağa tırmanmak gibidir. Çıktıkça yorgunluğunuz artar, nefesiniz daralır ama görüş açınız genişler. (I. Bergman)

 

Bana bir harf (bilgi yelpazesi.net) öğretenin kırk yıl kölesi olurum.

(Hz.Ali)

 

Aklı olanın aslında hiç kimseye özenmemesi gerekir.

(Goethe)

 

Elimde olsaydı, her karış toprağa buğday eker gibi kitap ekerdim.

(Horace)

 

BİRBİRİNDEN GÜZEL VE ÖZENLE SEÇİLMİŞ ÖZDEYİŞLERİ GÖRMEK İSTERSENİZ >>>TIKLAYIN<<<

 

TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<


TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<


TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar

.
..

11. **Yorum**
->Yorumu: harika güzelllll muhteşem çoook güzellll
->Yazan: elif sarıyıldız

10. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir sunum bayildim yani dogrusu 
->Yazan: isil.

9. **Yorum**
->Yorumu: şahane bir site burayı sevdimm 
->Yazan: Buse. Er 

8. **Yorum**
->Yorumu: SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM...
->Yazan: sıla

7. **Yorum**
->Yorumu: valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden yapiyorum.saolun mugladan sevgiler...:).
->Yazan: kara48500..

6. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim.
->Yazan: Tuncay.

5. **Yorum**
->Yorumu: ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. 
->Yazan: efe .

4. **Yorum**
->Yorumu: ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun 
->Yazan: rabia..

3. **Yorum**
->Yorumu: Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim 
->Yazan: pınar..

2. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor
->Yazan: ESRA..

1. **Yorum**
->Yorumu: Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. 
->Yazan: Hasan Öğüt

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz: