eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > kelimede anlam, sözcükte anlam ile ilgili konu anlatımlar

NİCEL NİTEL NE DEMEK NİCEL NİTEL ANLAM NİCEL ANLAM NEDİR NİTEL ANLAM NEDİR ÖRNEKLERİ ÖZELLİKLERİ (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)

 

Nicel Anlam Nedir?

 

Sayılabilen, ölçülebilen kelimelere “Nicel Anlam” adı verilir.

 

Cümlede kullanılan kelime herhangi bir şeyin sayılabilen, ölçülebilen, artıp azalabilen durumunu bildirirse nicelik anlamlı olur.

 

Ölçülebilir, sayılabilir ve genellikle somut kelimelerin kattığı anlamdır.

 

Nitel Anlam Nedir?

 

Ölçülemeyen kelimelere “ Nitel anlam” adı verilir.

 

Sayılamayan, ölçülemeyen bir değeri, özelliği ifade eden sözcüklere “nitel anlamlı sözcükler” denir.

 

Ölçülemez, sayılamaz, soyut kelimelerin (duygular, düşünceler vb) kattığı anlamdır.

 

SONUÇ: "Elinde büyük bir paket vardı." cümlesinde "büyük" sözcüğü paketin ölçülebilen durumunu gösterdiği için nicel anlam taşır. Yani paketin boyutunu elimize metreyi alıp ÖLÇEBİLİRİZ. Fakat "Bize olan sevgisi çok büyüktür." cümlesinde geçen "büyük" kelimesini elimize bir metre alıp ÖLÇEMEYİZ. Öyleyse cümlede kullanılmasına göre ÖLÇEBİLİYORSAK o kelime NİCEL bir kelimedir, ÖLÇEMİYORSAK o kelime NİTEL bir kelimedir.

 

Nicel Anlama Örnekler:

Bu binadaki dairelerin oldukça geniş odaları var.

Ağacın uzun dallarını testereyle kestim.

Okul, yüksek binaların arasında kalmış.

Sırtında ağır bir çantayla güç bela yürüyordu.

İşyerime yakın bir ev satın almak istiyorum.

Yukarıdaki örneklerde koyu yazılan kelimeler – odanın genişliği, dalların uzunluğu, binaların yüksekliği, çantanın ağırlığı, evin yakınlığı – ÖLÇÜLEBİLİR özellikleri gösterdiği için nicel anlamlıdır.

Bu işten 300 tl para kazandı. (Paranın miktarını gösterir, nicel anlamlıdır.)

Evin geniş bir salonu vardı. (Salonun ölçülebilen özelliğini gösterir.)

Bahçede büyük bir kalabalık vardı. (Kalabalığın sayılabilen durumunu gösterir.)

Eve gelince bir tabak yemek yedi. (Miktarı bellidir)

Yüksek dağlar karlıydı. (Ölçülebilir)

Küçük evde yaşıyor. (Ölçülebilir)

Büyük bina tam karşımızda duruyor. (Ölçülebilir)

Uzun yolda araba kullanmak için sabırsızlanıyorum. (Ölçülebilir)

İnce ipi eline dolamış. (Ölçülebilir)

 

NİCEL ANLAM NEDİR, ÖZELLİKLERİ

Nicel anlam; kelimenin veya ifadenin gerçek veya kesin bir değerini, miktarını veya ölçüsünü ifade eden anlamdır. Bu anlam, sözcük ya da cümlenin kullanıldığı bağlama bağlı olarak belirli bir sayı, miktar, zaman, uzaklık, ağırlık veya herhangi bir ölçülebilir birimle ilişkilidir. Türkçede nicel anlamın bazı özellikleri şunlardır:

·         Ölçülebilir ve Kesin Değer: Nicel anlam, somut bir değer veya miktar ifade eder. Bu nedenle doğru ölçüm ve değerleme yapılabilir. Örneğin, "beş kitap", "iki saat", "elli kilogram" gibi ifadeler nicel anlama örnek olarak verilebilir.

 

·         Rakamlar ve Sayılar: Nicel anlamı ifade eden sözcükler ve ifadeler genellikle rakamlar ve sayılar içerir. Bu, miktarın açık ve net bir şekilde belirlenmesini sağlar. Örneğin, "dört yıl", "on kişi", "üç defa" gibi ifadelerde nicel anlam ön plândadır.

 

·         Ölçü Birimleri: Nicel anlamın belirgin bir özelliği de ölçü birimlerinin sıkça kullanılmasıdır. Örneğin, "beş metre", "altı litre", "yüz gram" gibi ifadelerde miktar, birimlerle birlikte açıkça ifade edilir.

 

·         Somut Varlıklar ve Kavramlar: Nicel anlam, somut varlıkların “büyük-küçük, uzak-yakın, alçak-yüksek” kavramlarıyla ölçülebilir olduğunu gösterir. Örneğin, "büyük tava", “uzun kalem", "yüksek merdiven", “yakın market”, geniş salon” gibi ifadelerde soyut kavramların nicel yönüne vurgu yapılır.

 

Özetle; nicel anlam ölçülebilen, sayılabilen, artıp azalabilen durumları bildirir.



NİTEL ANLAM NEDİR, ÖZELLİKLERİ

Nitel anlam; ölçülemeyen, sayılamayan kavramları ifade ederken kullanılır.

Örnekler:

·         Mutluluk, sevgi, korku gibi duygular ve soyut kavramlar sayılamayan ve ölçülemeyen varlıklardır. (Çok mutluluk, büyük sevgi, cimri insan, harika yemek, büyük hayaller...)

 

·         Zaman, boyut, uzay gibi soyut kavramlar da nitel anlam içerir; zira bunları net bir sayı ya da birimle ifade etmek mümkün değildir.

 

·         Kentin en yüksek binasıydı. (Nicelik, ölçülebilir durum)

·         Hepimizin yüksek hedefleri olabilir. (Nitel anlam)

·         Büyük bir binada oturuyorlardı. (Nicelik)

·         Büyük bir adamlık örneği sergiledi. (Nitel anlam)

·         Evin geniş bir salonu vardı. (Nicelik)

·         Geniş insan olmak, vurdum duymaz olmak anlamına gelmiyor. (Nitel anlam)

·         Soğuk kış aylarında üzerinize kalın giysiler giymelisiniz. (Nicel)

·         Bana soğuk davranıyordu çünkü kırılmıştı. (Nitel anlam)

·         Anlattıkları beni derin düşüncelere itti. (Nitel anlam)

·         İlkokuldan bu yana çok yakın arkadaştık. (Nitel anlam)

·         İnce davranışları herkes tarafından takdir topluyordu. (Nitel anlam)

·         Derin bir düşünce dünyası vardı. (Nitel anlam)

·         Bu hikâye gerçeküstü bir atmosfere sahip. (Nitel anlam)

·         Büyülü orman, çocukların hayal gücünü canlandırır. (Nitel anlam)

 

 

 

Nitel Anlama Örnekler:

 

Ekşi yoğurdu ayran yaparak değerlendirebilirsin. (Ölçülemez)

Annemin lezzetli yemekleri burnumda tütüyor. (Ölçülemez)

Güleç yüzüyle çevresine neşe saçıyordu. (Ölçülemez)

Cimri insanların kimseye hayrı dokunmaz. (Ölçülemez)

Yukarıdaki örneklerde koyu yazılan sözcükler – yoğurdun ekşiliği, yemeklerin lezzetliliği, yüzün güleçliği, insanların cimriliği, ayakkabıların yırtıklığı – ÖLÇÜLEMEYEN özellikleri, nitelikleri ifade ettiği için nitel anlamlıdır.

Bu çok lezzetli bir yemek. (Göreceli, değişken, öznel özellik)

Harika bir filmdi. (Kişiye göre değişir)

Derin anlamlı bir cümle söyledi. (Derinliğini ölçemeyiz.)

Küçük mutluluklar bizi mutlu hissettirir. (Mutlulukların boyutunu ÖLÇEMEYİZ.)

Büyük hayaller küçük hayallerimizi gerçekleştirmemizde yarar sağlar. (Hayalin büyüklüğünü ÖLÇEMEYİZ.)

 

Uyarı:

 

Aynı kelime cümlede kullanışına göre NİCEL veya NİTEL olabilir.

 

Örnekler:

 

Okul yıllarında onunla yakın arkadaştık. (nitel anlam)

Stadyum evimize çok yakındı. (nicel anlam)

Birinci örnekteki “yakın” sözcüğü “içten, sıkı” anlamında kullanılmıştır. İki arkadaş arasındaki yakınlık belli bir ölçü aletiyle ölçülemez. Bu yüzden yakın sözcüğü nitel anlamlı bir sözcüktür. İkinci örnekteki “yakın” sözcüğü ise, ölçülebilir bir özellik olduğu için nicel anlamlıdır. Evin stadyuma olan uzaklığı metreyle ölçülebilir.

 

Annesinin güzel gözleri vardı. (nitel anlam)

Bu işten güzel para kazanmışlar. (nicel anlam)

Birinci örnekteki “güzel” sözcüğü, ölçülemeyen bir nitelik bildirdiği için nitel anlamlıdır. Gözlerin ne derece güzel olduğunu ölçen bir alet yoktur. İkinci örnekteki “güzel” sözcüğü ise “çok” anlamında kullanılmıştır. Paranın ne kadar kazanıldığı hesaplanabileceği için “güzel” sözcüğü nicel anlamlıdır.

 

Kapıyı küçük bir kız açtı. (nicel anlamlı)

Beni küçük düşürmekle ne kazandın? (nitel anlamlı)

 

Derin bir kuyudan su çekerdik. (nicel anlamlı)

Edebiyatımızın derin bir yazarıydı o. (nitel anlamlı)

 

Merkeze yakın bir semtti. (Nicel anlam)

Yakın arkadaşlarımdan biriydi. (Nitel anlam)

 

Bu paket daha hafif, sen bunu taşı. (Nicel anlam)

Dün gece hafif bir rahatsızlık geçirmiş. (Nitel anlam)

 

NİTEL ANLAM NEDİR, ÖZELLİKLERİ

Nitel anlam; ölçülemeyen, sayılamayan kavramları ifade ederken kullanılır.

Örnekler:

·         Mutluluk, sevgi, korku gibi duygular ve soyut kavramlar sayılamayan ve ölçülemeyen varlıklardır. (Çok mutluluk, büyük sevgi, cimri insan, harika yemek, büyük hayaller...)

 

·         Zaman, boyut, uzay gibi soyut kavramlar da nitel anlam içerir; zira bunları net bir sayı ya da birimle ifade etmek mümkün değildir.

 

·         Kentin en yüksek binasıydı. (Nicelik, ölçülebilir durum)

·         Hepimizin yüksek hedefleri olabilir. (Nitel anlam)

·         Büyük bir binada oturuyorlardı. (Nicelik)

·         Büyük bir adamlık örneği sergiledi. (Nitel anlam)

·         Evin geniş bir salonu vardı. (Nicelik)

·         Geniş insan olmak, vurdum duymaz olmak anlamına gelmiyor. (Nitel anlam)

·         Soğuk kış aylarında üzerinize kalın giysiler giymelisiniz. (Nicel)

·         Bana soğuk davranıyordu çünkü kırılmıştı. (Nitel anlam)

·         Anlattıkları beni derin düşüncelere itti. (Nitel anlam)

·         İlkokuldan bu yana çok yakın arkadaştık. (Nitel anlam)

·         İnce davranışları herkes tarafından takdir topluyordu. (Nitel anlam)

·         Derin bir düşünce dünyası vardı. (Nitel anlam)

·         Bu hikâye gerçeküstü bir atmosfere sahip. (Nitel anlam)

·         Büyülü orman, çocukların hayal gücünü canlandırır. (Nitel anlam)

 

 

 

 

ÖZNEL ANLATIM, SÜBJEKTİF ANLATIM, ÖZNEL YARGI, ÖZELLİKLERİ

 

Kişiden kişiye değişir.

 

Bakılan olay kişiye göre değişik algılanır.

 

Tartışılabilir.

 

Anlatanın kişisel görüşlerini, yorum ve izlenimlerini de içeren, kişiden kişiye değişebilen (göreceli), kanıtlanması mümkün olmayan yargılardır.

 

Gözlemden, araştırmadan çok kanıya, kişisel değerlendirmeye dayanır.

 

Yan tutabilir. Öznel anlatım cümlelerindeki yargılarda güzel, çirkin, iyi, kötü, yararlı, yararsız ve benzeri sözcükler kullanılır ki bunlar "kanıtlanamayan, göreceli" kavramlardır.

 

Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye değişen, deney ve gözleme dayanmayan yargılara öznel yargı denir. Bu yargıların kullanıldığı anlatıma da öznel anlatım denir.

 

Öznel anlatımda ölçülemez, kanıtlanamaz ve yoruma açık bir anlatım vardır.

 

Nesnel anlatımda "bence" ve "bana göre" gibi kelimeler bulunabilir.

 

Örnekler:

 

Okulumuz Ankara’nın gururudur.

 

Bu kitap çok kalın ve her sayfasında süsleme kullanılması bunaltıcı.

 

Kuşkonağı kuşkonağı olalı böyle ıssız olmamıştı.

 

Babam en çok sevdiği köy Kuşkonağı’dır.

 

Ben şiir yazmayı severim.

 

Yahya Kemal, 20. yüzyılın en başarılı şairidir.

 

İstanbul Türkiye’nin en güzel şehridir.

 

Karadeniz insanı çok inatçıdır.

 

En güzel (bilgi yelpazesi.net) kış meyvesi portakaldır.

 

Hikâyeciliğimizdeki en başarılı dönem o yıllardı.

 

En güzel yıllarımı o köyde geçirdim.

 

Şehirde yaşamak köyde yaşamaktan daha zordur.

 

Öykülerinde bir kuruluk, bir tekdüzelik görülüyor.

 

Oyundaki dekorlar, seyirciyi o günün ortamına götürerek oyunun etkisini büyük ölçüde artırıyor.

 

Voleybol en faydalı spordur.

 

Türkiye’de en güzel kış tatili Ilgaz’da yapılır.

 

Operayı en güzel İtalyanlar okur.

 

En güzel şehir Zonguldak'tır.

 

 

NESNEL ANLATIM, OBJEKTİF ANLATIM, NESNEL YARGI, ÖZELLİKLERİ

 

Kanıtlanabilirliği vardır.

 

Kişiden kişiye değişmez.

 

Bilimseldir, tartışılamaz.

 

Bilimsel olduğu için kesindir.

 

Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye değişmeyen, deney ve gözleme dayanan tarafsız yargılara nesnel yargı denir. Bu yargıların kullanıldığı anlatıma da nesnel anlatım denir.

 

Nesnel anlatımda ölçülebilir, kanıtlanabilir ve yorumlara meydan vermeyen bir anlatım vardır.

 

Nesnel anlatımda "bence" ve "bana göre" gibi kelimeler bulunmaz.

 

Örnekler:

 

Okulumuz Ankara’dadır.

 

Bu kitap 350 sayfa ve her sayfası değişik süslemelerle bezenmiş.

 

Yahya Kemal 20. yüzyılda yaşamış bir edebiyatçıdır.

 

İstanbul Türkiye’nin en büyük şehridir.

 

Kitaptaki ilk öykünün konusu köy yaşamıdır.

 

Oyundaki olaylar bir çiftlikte geçiyor.

 

Yazar, bu romanından sonra peş peşe altı oyun yazdı.

 

Romanın sonunda kahramanların hiçbiri umduğunu bulamıyor.

 

Bu, sanatçının en son çıkan şiir kitabıdır.

 

Öyküdeki kişilerin dördü kadın, üçü erkektir.

 

Romanda anlatılanlar Kurtuluş Savaşı yıllarında geçiyor.

 

Oyundaki olaylar, üç bin kişilik bir kasabada, bir çiftlikte geçiyor.

 

Kuşkonağı çok göç veren köylerimizden biridir.

 

İstanbul en çok nüfusu olan ilimizdir.

 

Nüfusu en (bilgi yelpazesi.net) kalabalık ilimiz İstanbul’dur.

 

Anne, baba ve çocuklar bir aile oluşturur.

 

Komşu komşunun külüne muhtaçtır.

 

Bayramın amaçlarından birisi de akrabaları ziyaret etmektir.

 

Ormanlar, şehrimizin nefes almasını sağlayan akciğerleridir.

 

Şiir yazmak bir tutkudur.

 

TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<


TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<


TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar

.....
..

11. **Yorum**
->Yorumu: bu site çok güzel bn çok beğendim. konu anlatımına bayıldım.
->Yazan: 4444

10. **Yorum**
->Yorumu: Harika 5. sınıfın işime yaradı
->Yazan: Deniz

9. **Yorum**
->Yorumu: şahane bir site burayı sevdimm 
->Yazan: Buse. Er 

8. **Yorum**
->Yorumu: SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM...
->Yazan: sıla

7. **Yorum**
->Yorumu: valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden yapiyorum.saolun mugladan sevgiler...:).
->Yazan: kara48500..

6. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim.
->Yazan: Tuncay.

5. **Yorum**
->Yorumu: ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. 
->Yazan: efe .

4. **Yorum**
->Yorumu: ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun 
->Yazan: rabia..

3. **Yorum**
->Yorumu: Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim 
->Yazan: pınar..

2. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor
->Yazan: ESRA..

1. **Yorum**
->Yorumu: Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. 
->Yazan: Hasan Öğüt.

>Yazan: ...
>Yorum: ... .

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz: