|
|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > noktalama işaretleri ile ilgili konu anlatımlar
KÖŞELİ PARANTEZ, KÖŞELİ AYRAÇ İŞARETİNİN ÖZELLİKLERİ, GÖREVLERİ, KULLANIMI (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)
1. [ ]: Ayraç içine alınmış bir açıklama için gereken yeni bir açıklama, köşeli ayraç içine alınır.
Yani parantez içinde parantez olacağı zaman dıştaki parantez karışıklık olmasın diye köşeli paranteze döner.
Örnekler:
Divan şairlerimizin başında [Fuzuli (16. yy) , Baki (16. yy) , Nedim (18. yy)] gelir.
Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886-1973)] en güzel eserlerim Bodrum’da yazmıştır.
Kütüphanemize Türk edebiyatı tarihi kitapları [En başta Resimli Türk Edebiyatı Tarihi (Nihat Sami Banarlı)] alınmalı.
Cumhuriyet Dönemi şairlerinden Cahit Sıtkı Tarancı, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Cahit Külebi [özellikle Orhan Veli Kanık (1914-1950) ve arkadaşları] Türk şiirine yepyeni bir ruh kazandırmışlardır.
2. Bibliyografik künyelere ilişkin bazı ayrıntıları göstermek için kullanılır.
Örnek:
Yekta Bahir [Ömer Seyfettin], Yeni Lisan, Genç Kalemler.
Reşat Nuri [Güntekin], Çalıkuşu, Dersaadet, 1922. Server Bedi [Peyami Safa]
3. Bilimsel çalışmalarda, metinde bulunmadığı hâlde araştırmacı tarafından tamamlanan kısımlar köşeli ayraç içinde verilir.
Örnek:
Babam kağan öldüğünde küçük kardeşim Kül-tegin ye[di yaşındakaldı...]
Eldem, Osmanlıda en önemli fark[ın], mezar taşının şeklinde ortaya çık[tığını] söyledikten (bilgi yelpazesi.net) sonra…” (Hilmi Yavuz)
4. Aktarılan metinlerde, yazarın yaptığı yanlışlığı düzeltmek amacıyla kullanılır:
Örnek: Ebubekir Hazım Tepeyran 1946 [1947] yılında öldü.
5. En çok matematik dersinde geçer.
KÖŞELİ PARANTEZ DİĞER KULLANIM ALANLARI
Köşeli parantez, "[ ]" şeklindeki parantezlerdir. Bu parantez, yazılı metinlerde birçok alanda kullanılır ve çeşitli işlevlere sahiptir.
· Diziler ve Listeler: Programlama dillerinde diziler ve listeler oluştururken köşeli parantezler kullanılır. Örneğin, Python dilinde bir liste tanımlarken şu şekilde yapabiliriz:
· Matematiksel İfadeler: Matematiksel ifadelerde parantezler, işlemlerin öncelik sırasını belirtmek için kullanılır. Köşeli parantezler, özellikle matrisler ve vektörlerle çalışırken sıklıkla görülür.
· Düzenlemeler ve Açıklamalar: Metin içindeki cümle veya ifadeleri düzenlemek veya açıklama eklemek için köşeli parantezler kullanılabilir. Özellikle alıntı yapılan metinlerde düzeltilen veya eklenen kısımlar belirtmek için tercih edilirler.
· Makale ve Yayınlarda Referanslar: Bilimsel makalelerde veya akademik metinlerde, kaynaklara yapılan atıfları belirtmek için köşeli parantezler kullanılır. Örnek: "Yapılan araştırmalar [1][2][3] sonuçları desteklemektedir."
· Yer ve Tarih Bilgisi: Tarih içeren metinlerde belirli tarih veya mekân bilgisini göstermek için köşeli parantezler tercih edilebilir. Örnek: "Atatürk, 1881 yılında Selanik'te [bugünkü Yunanistan topraklarında] doğdu."
Elbette yay ayraç da kullanılabilir. Ancak eğer yay ayraç kullanıldıysa bir karışıklığa mahal vermemek için köşeli parantezi devreye sokarız. Tam olarak benzemese de “virgül-noktalı virgül” ikilisi ile benzetebiliriz. Noktalı virgülün kullanım alanlarından bir tanesi, virgülün kullanıldığı yerlerde karmaşa yaşamamak için noktalı virgül kullanırız. Bu bakımdan benzerlik gösterirler.
=> Ayraç İşareti TIKLAYIN
=> Denden İşareti TIKLAYIN
=> İki Nokta İşareti TIKLAYIN
=> Kesme İşareti TIKLAYIN
=> Kısa Çizgi İşareti TIKLAYIN
=> Konuşma Çizgi İşareti TIKLAYIN
=> Köşeli Parantez İşareti TIKLAYIN
=> Nokta İşareti TIKLAYIN
=> Noktalı Virgül İşareti TIKLAYIN
=> Parantez İşareti TIKLAYIN
=> Sıra Nokta İşareti TIKLAYIN
=> Soru İşareti TIKLAYIN
=> Tırnak İşareti TIKLAYIN
=> Tek Tırnak İşareti TIKLAYIN
=> Uzun Çizgi İşareti TIKLAYIN
=> Üç Nokta İşareti TIKLAYIN
=> Ünlem İşareti TIKLAYIN
=> Virgül İşareti TIKLAYIN
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
| |||||