|
eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar
KİŞİ EKLERİ NELERDİR ŞAHIS EKLERİ NELERDİR FİİLDE KİŞİ EKLERİ ÖZELLİKLERİ ÖRNEKLER (TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM)
Fiile getirildiği zaman o fiili KİM'in (ben, sen, o, biz, siz, onlar) yaptığını söyleyen eklere kişi ekleri denir.
ben -> 1. Tekil Kişi
sen -> 2. Tekil Kişi
o -> 3. Tekil Kişi
biz -> 1. Çoğul Kişi
siz -> 2. Çoğul Kişi
onlar -> 3. Çoğul Kişi olmak üzere 6'ya ayrılır.
1. TEKİL KİŞİ EKİ (-m)
Fiile getirildiği zaman o fiili yapan kişinin "BEN" olduğunu söyleyen eke 1. Tekil Kişi Eki denir.
Örnek:
açtım -> KİM -> Cevap: BEN (-m eki 1. Tekil Kişi Ekidir)
okuyacağım -> KİM -> Cevap: BEN (-m eki 1. Tekil Kişi Ekidir)
2. TEKİL KİŞİ EKLERİ (-n veya -sın)
Fiile getirildiği zaman o fiili yapan kişinin "SEN" olduğunu söyleyen eklere 2. Tekil Kişi Ekleri denir.
Örnek:
|
açtın -> KİM -> Cevap: SEN (-n eki 2. Tekil Kişi Ekidir)
okuyacaksın -> KİM -> Cevap: BEN (-sın eki 2. Tekil Kişi Ekidir)
3. TEKİL KİŞİ (Eki YOKTUR)
Fiilden hemen sonra kip eki getirilir ve kişi eki kullanılmazsa o fiili yapan kişinin "O" olduğu anlaşılır. Buna (bilgi yelpazesi. com) 3. Tekil Kişi denir.
Örnek:
açtı -> KİM -> Cevap: O (eksiz haliyle 3. Tekil Kişi Ekidir)
okuyacak -> KİM -> Cevap: O (eksiz haliyle 3. Tekil Kişi Ekidir)
1. ÇOĞUL KİŞİ EKLERİ (-k veya -z)
Fiile getirildiği zaman o fiili yapan kişinin "BİZ" olduğunu söyleyen eklere 1. Çoğul Kişi Ekleri denir.
Örnek:
açtık -> KİM -> Cevap: BİZ (-k eki 1. Çoğul Kişi Ekidir)
okuyacağız -> KİM -> Cevap: BİZ (-z eki 1. Çoğul Kişi Ekidir)
2. ÇOĞUL KİŞİ EKLERİ (-nız veya -sınız)
Fiile getirildiği zaman o fiili yapan kişinin "SİZ" olduğunu söyleyen eklere 2. Çoğul Kişi Ekleri denir.
Örnek:
açtınız -> KİM -> Cevap: SİZ (-nız eki 2. Çoğul Kişi Ekidir)
okuyacaksınız -> KİM -> Cevap: SİZ (-sınız eki 2. Çoğul Kişi Ekidir)
3. ÇOĞUL KİŞİ EKLERİ (-lar veya -ler)
Fiile getirildiği zaman o fiili yapan kişinin "ONLAR" olduğunu söyleyen eklere 3. Çoğul Kişi Ekleri denir.
Örnek:
|
açtılar -> KİMLER -> Cevap: ONLAR (-lar eki 3. Çoğul Kişi Ekidir)
geçmeliler -> KİMLER -> Cevap: ONLAR (-ler eki 3. Çoğul Kişi Ekidir)
DİKKAT!
Fiilin kişi ekleri adı üstünde FİİLE getirilir. İSME getirilirse o ek "İyelik/Aitlik Eki" olur.
Örnek:
gördüm (gör- fiil olduğu için -m kişi ekidir)
silgim (silgi isim olduğu için -m eki iyelik ekidir)
KİŞİ EKLERİ DAHA İYİ ANLAMAK İSTERSENİZ AŞAĞIDAKİ VİDEOMUZU İZLEYEBİLİRSİZ. İYİ SEYİRLER...
ÇEKİM EKLERİ (ÖZET OLARAK)
A) İSİM ÇEKİM EKLERİ:
1) Çokluk Eki:
İsimlerin sayı bakımından çokluğunu bildirirler.
Örnek: elmalar,çocuklar ,öğrenciler.
2) Hal Ekleri:
- i,-e,-den,-de ekleridir.
Örnek:
Kitabı ver (belirtme hali)
Yola bak (Yönelme hali)
Evden geliyorum (Çıkma hali)
Sende kaldı (Bulunma hali)
Uyarı: Çekim eki sıfat yaparsa yapım eki olur:
Örnek:
Sıradan insanlarla işim olmaz.(Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)
Bunlar gözde çocuklardır.(Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)
Sudan sebeplerle yanıma gelme (Sıfat yapmıştır ve bu yüzden yapım eki olmuştur)
|
3) İyelik ekleri:
Eklendiği isimlerin kime ait olduğunu ifade eder.
Örnek: Kitabım, kitabın, kitabı, kitabımız, kitabınız, kitapları…
Püf Noktası: İyelik eklerini, ismin başına “benim, onun, bizim, sizin, onların” zamirlerini getirerek bulabiliriz.
Örnek:
(Senin) kitabın
(Onun) kitabı
Kitabı eskimiş. (Onun) Kitabı eskimiş. (oldu öyleyse buradaki “-ı” eki iyelik ekidir.)
Kitabı düşürmüş. (Onun) Kitabı düşürmüş. [olmadı öyleyse buradaki “-ı” eki hal ekidir (Belirtme Durumu Eki).]
4) İlgi ekleri (Tamlama Ekleri):
“ın, in, un, ün” biçimindedir. Belirtili isim tamlaması kurar.
Örnek: kapı-n-ın kol-u , müdür-ün oda-sı
5) Eşitlik Eki:
“-ca,-ce” biçimindedir.
Örnek:
Sence bu doğru mu?
Çocukça davranma
6) Ek eylem Ekleri:
İsim soylu sözcükler yüklem yapma göreviyle kullanılan eklerdir.
Örnek: iyi-y-im, iyi-sin, iyi-dir, iyi-y-iz, iyi-siniz, iyi-dirler, iyi-y-miş, iyi-y-se
B)FİİL ÇEKİM EKLERİ
1)Zaman ekleri (Bildirme Kipleri):
Fiillerde hareketin yapıldığı zamanı bildirir.
Örnek:
gel-miş (Duyulan geçmiş zaman)
oku-du (görülen geçmiş zaman)
gid-i-yor (şimdiki zaman)
yat-acak (Gelecek geçmiş zaman)
al-ı-r (Geniş geçmiş zaman)
2)Dilek kipleri:
Fiillerde dilek, şart, istek, gereklilik… gibi anlamları karşılayabilmek için getirilen kip ekleridir.
Örnek:
Gider-se-m gelmem (Dilek-şart kipi)
Biraz daha oturayım (istek kipi)
Ders çalışalım (istek eki)
Artık git-meli-y-im (Gereklilik kipi)
Bunları da oku-sun (Emir eki)
Dışarı çıkın (Emir eki)
3)Şahıs Ekleri:
Fiildeki eylemi gerçekleştiren şahsı belirtmek için getirilen eklerdir. Fiillerde kip eklerinden (bilgi yelpazesi.net) sonra gelirler.
Örnek: Geliyor-um, çalışmalı-sın, yaptı- okusa-k , üzülür-üz koşacak-sınız yürüdü-ler
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
“TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN<<<
|