eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > kelime türleri, sözcük türleri ile ilgili konu anlatımlar

HİKAYE BİLEŞİK ZAMAN EKİ HİKAYE BİLEŞİK ZAMAN NEDİR HİKAYE BİLEŞİK ZAMANLI FİİL NEDİR HİKAYE BİLEŞİK ZAMANLI FİİL CÜMLELERİ ÖRNEK CÜMLELER ÖZELLİKLERİ (TÜRKÇE KONU ANLATIM)

 

Haber ya da dilek kiplerindeki fiillerden birine -dı eki getirilerek yapılır. Bu ek ünlü uyumuna ve ünsüz benzeşmesine göre değişerek -dı, -du, -dü, -ti, -tu, -tü olur.

 

Ekeylemin bilinen geçmiş zaman eki ile yapılır, (idi, -di, -di, -du, -dü, -ti, -ti...) Basit çekimli fiile, bilinen geçmiş zaman anlamı ekler.

 

Örnekler:

 

* Di’li geçmiş zamanın hikayesi : bildiydim, aldıydık ...

 

* Miş’li geçmiş zamanın hikayesi : bilmiştim, almıştık...

 

* Şimdiki zamanın hikayesi : biliyordum, alıyorduk...

 

* Gelecek zamanın hikayesi : bilecektim, alacaktık..

 

* Geniş zamanın hikayesi : bilirdim, alırdık...

 

* İstek kipinin hikayesi : bilseydim, alsaydık...

 

* Dilek-şart kipinin hikayesi : bilseydim, (bilgi yelpazesi.net) alsaydık...

 

* Gereklilik kipinin hikayesi : bilmeliydim, almalıydık... (bilgi yelpazesi.net)

 

* Kuyunun başında toplanmıştık. (-miş'li geçmiş zamanın hikâyesi.)

 

* Gerede pazarından aldıydı. (-di'li geçmiş zamanın hikâyesi)

 

* Duvardan su sızıyordu. (Şimdiki zamanın hikâyesi)

 

* O da gelecekti. (Gelecek zamanın hikâyesi)

 

* O erik erken kızarırdı. (Geniş zamanın hikâyesi)

 

* Biraz zaman tanımalıydın (Gereklilik kipinin hikâyesi)

 

* Olanları bir görseydiniz... (Dilek - şartın hikâyesi)

 

* Vaktinde geleydiniz. (İstek kipinin hikâyesi)

 

 

BİRLEŞİK ZAMANLI FİİL NEDİR BİRLEŞİK ZAMANLI FİİL ÖRNEKLERİ BİRLEŞİK ZAMANLI FİİL CÜMLELERİ BİRLEŞİK ZAMANLI EYLEMLER

 

* Ek fiiller fiillere getirilerek "BİRLEŞİK ZAMANLI FİİLLER" yaparlar. Bu konu ek fiiller konusu içinde yer alır.

- Hikaye Birleşik Zamanı (-kip+-idi)

- Rivayet Birleşik Zamanı (-kip+-imiş)

- Şart Birleşik Zamanı (-kip+-ise) olmak üzere 3'e ayrılırlar:

 

1. Hikaye Birleşik Zamanı [-kip + -(i)di]

* Kip eki almış fiilden sonra "-(i)di" ek fiili getirilerek yapılır ve buna göre çeşitli isimler alır. Aşağıda örnekler vererek isimlerini de görelim.

Örnekler:

Haber Kiplerinde:

alıyordum (al fiilinin ŞİMDİKİ ZAMANININ HİKAYESİ)

alacakm (al fiilinin GELECEK ZAMANININ HİKAYESİ)

alırm (al fiilinin GENİŞ ZAMANININ HİKAYESİ)

aldıym (al fiilinin GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMANININ HİKAYESİ)

almışm (al fiilinin DUYULAN GEÇMİŞ ZAMANININ HİKAYESİ)

Dilek Kiplerinde:

almalıym (al fiilinin GEREKLİLİK KİPİNİN HİKAYESİ)

alsaym (al fiilinin ŞART KİPİNİN HİKAYESİ)

alaym (al fiilinin İSTEK KİPİNİN HİKAYESİ)

aldım (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

 

2. Rivayet Birleşik Zamanı [-kip + -(i)miş]

* Kip eki almış fiilden sonra "-(i)miş" ek fiili getirilerek yapılır ve buna göre çeşitli isimler alır. Aşağıda örnekler vererek isimlerini de görelim.

Örnekler:

Haber Kiplerinde:

alıyormuşum (al fiilinin ŞİMDİKİ ZAMANININ RİVAYETİ)

alacakmışım (al fiilinin GELECEK ZAMANININ RİVAYETİ)

alırmışım (al fiilinin GENİŞ ZAMANININ RİVAYETİ)

aldıymışım (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

almışmışım (al fiilinin DUYULAN GEÇMİŞ ZAMANININ RİVAYETİ)

Dilek Kiplerinde:

almalıymışım (al fiilinin GEREKLİLİK KİPİNİN RİVAYETİ)

alsaymışım (al fiilinin ŞART KİPİNİN RİVAYETİ)

alaymışım (al fiilinin İSTEK KİPİNİN RİVAYETİ)

almışım (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

 

3. Şart Birleşik Zamanı [-kip + -(i)miş]

* Kip eki almış fiilden sonra "-(i)se" ek fiili getirilerek yapılır ve buna göre çeşitli isimler alır. Aşağıda örnekler vererek isimlerini de görelim.

Örnekler:

Haber Kiplerinde:

alıyorsam (al fiilinin ŞİMDİKİ ZAMANININ ŞARTI)

alacaksam (al fiilinin GELECEK ZAMANININ ŞARTI)

alırsam (al fiilinin GENİŞ ZAMANININ ŞARTI)

aldıysam (al fiilinin GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMANININ ŞARTI)

almışsam (al fiilinin DUYULAN GEÇMİŞ ZAMANININ ŞARTI)

Dilek Kiplerinde:

almalıysam (al fiilinin GEREKLİLİK KİPİNİN ŞARTI)

alsaysam (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

alaysam (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

alsam (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

 

Karışık Örnekler:

* Karşı koysaydım eğer, işim bitmişti.

* Kuyunun başında toplanmıştık. (-miş'li geçmiş zamanın hikâyesi.)

* Gerede pazarından aldıydı. (-di'li geçmiş zamanın hikâyesi)

* Duvardan su sızıyordu. (Şimdiki zamanın hikâyesi)

* O da gelecekti. (Gelecek zamanın hikâyesi)

* O erik erken kızarırdı. (Geniş zamanın hikâyesi)

* Biraz zaman tanımalıydın (Gereklilik kipinin hikâyesi)

* Olanları bir görseydiniz... (Dilek - şartın hikâyesi)

* Vaktinde geleydiniz. (İstek kipinin hikâyesi)

* Ona güvenmeliymişiz. (Gerekliliğin rivayeti)

* Şiiri güya o yazmışmış. ("-miş'li" geçmişin rivayeti) (İnanılmama durumunu güçlendiriyor.)

* Bu sokakta oturuyormuş. (Şimdiki zamanın rivayeti)

* Duydum, az daha maçı kaybedecekmişsiniz. (Gelecek zamanın rivayeti)

* Zaman zaman onu görürmüşsünüz. (Geniş zamanın rivayeti)

* İki dakika erken gelseymişiz. (Dilek-şartın rivayeti)

* Biraz daha açık renk olaymış... (istek kipinin rivayeti)

* Haber verirseniz geliriz. (Geniş zamanın şartı)

* Bana masal okuduysan... (Bilinen geçmişin şartı)

* Teminatı yatırmışsanız ihaleye girersiniz. ("-miş"li geçmişin şartı)

* O söylüyorsa doğrudur. (Şimdiki zamanın şartı)

* Alacaksanız gecikmeyin. (Gelecek zamanın şartı)

* Oturdukları evi 20 yıl önce almışlarmış. (Duyulan geçmiş zamanın rivayeti)

* Geçen yıl arada sırada arkadaşlarla buluşup sinemaya gidiyorduk. (Şimdiki zamanın hikayesi)

* Ben de onun gelmesini bekliyordum. (Şimdiki zamanın hikayesi)

* O filmi ben de yıllar önce görmüştüm. (Duyulan geçmiş zamanın hikayesi)

* Eskiden kışlar daha soğuk, yazlar daha sıcak geçiyormuş. (Şimdiki zamanın rivayeti)

 

KONUYU DAHA İYİ ANLAMAK

İSTERSENİZ AŞAĞIDAKİ

VİDEOMUZU İZLEYEBİLİRSİZİN

 

 

EK FİİL NEDİR EK FİİL EKLERİ EK FİİL KONU ANLATIM EK FİİL GÖREVLERİ PÜF NOKTASI KOLAY YOLU EK EYLEM ÖRNEKLERİ

 

* İsimlere veya fiillere -i (mek) eki getirilerek yapılır.

* -i (mek) ek fiili:

-> (i)di

-> (i)miş

-> (i)se

-> dır olmak üzere dört tanedir.

 

Ek Fiil Var Mı Yok Mu (Anlamanın Kolay Yolu, Püf Noktası)

* Cümlede geçen "-di, -miş, -se" eklerini i'li şekilde "-idi, -imiş, -ise" diye okuyabiliyorsak o cümlede kullanılan "-di, -miş, -se" ekleri EK FİİL'dir.

Örnekler:

-di ekine bakalım:

Buraları önceden gezdik. (gez-idik şeklinde okuduğumuz zaman saçma oldu. Bu yüzden buradaki -di eki ek fiil DEĞİLDİR.)

Buraya gelmeden temizdik. (temiz-idik şeklinde okuduğumuz zaman anlamlı oldu. Bu yüzden buradaki -di eki EK FİİL'dir.)

Buraları önceden gezerdik. (gezer-idik şeklinde okuduğumuz zaman anlamlı oldu. Bu yüzden buradaki -di eki EK FİİL'dir.)

 

-miş ekine bakalım:

Dışarı çıkınca hastalanmışsın. (hastalan-imişsin şeklinde okuduğumuz zaman saçma oldu. Bu yüzden buradaki -miş eki ek fiil DEĞİLDİR.)

İki gündür haytaymışsın. (hasta-imişsin şeklinde okuduğumuz zaman anlamlı oldu. Bu yüzden buradaki -miş eki EK FİİL'dir.)

Dışarı çıkınca hastalanacakmışsın. (hastalanacak-imişsin şeklinde okuduğumuz zaman anlamlı oldu. Bu yüzden buradaki -miş eki EK FİİL'dir.)

 

-se ekine bakalım:

Şunları alsa iyi olur. (al-ise şeklinde okuduğumuz zaman saçma oldu. Bu yüzden buradaki -sa eki ek fiil DEĞİLDİR.)

Cevapları doğruysa sınavı geçer. (doğru-ise şeklinde okuduğumuz zaman anlamlı oldu. Bu yüzden buradaki -sa eki EK FİİL'dir.)

Şunları alırsa iyi olur. (alır-ise şeklinde okuduğumuz zaman anlamlı oldu. Bu yüzden buradaki -sa eki EK FİİL'dir.)

 

-dır ekine bakalım:

* -dır ekini cümlede gördüğümüz zaman hemen EK FİİL'dir, diyeceğiz. -i şekliyle okumaya (-idir gibi) çalışmayacağız. Bu yüzden işimiz -dır ekinde KOLAY'dır.

Biraz heyecanlıdır. (-dır ekini gördük. Hemen buradaki -dır eki EK FİİL'dir, dedik.)

Süt bozulmuştur. (-tur eki bildiğiniz gibi -dır ekidir. -dır ekini gördük. Hemen buradaki -dır eki EK FİİL'dir, dedik.)

 

UYARI: "-dır"a DİKKAT! İsme gelen "-dır" eki DÜŞERSE kendisinden önceki İSMİN İÇİNE girer.

Örnekler:

Dışarı çıkmak yasaktır. (-tır yani -dır ekini cümlede yazdığı için işimiz kolay. Hemen -dır ekine EK FİİL dedik.)

Fakat

Dışarı çıkmak yasak. (Bu şekilde bir kullanım görürsek bakın yukarıdaki "-tır" eki burada yazılmamış. Biz yine de EK FİİL VAR diyeceğiz. Çünkü ek fiil "yasak" isminin içine girmiştir.)

Aldığımız ev dört odalıdır. (-dır'ı yazdığı için işimiz kolay. Hemen -dır'a EK FİİL dedik.

Fakat

Aldığımız ev dört odalı. (Bu şekilde bir kullanım görürsek bakın yukarıdaki "-dır" eki burada yazılmamış. Biz yine de EK FİİL VAR diyeceğiz. Çünkü ek fiil "odalı" kelimesinin içine girmiştir.)

 

UYARI: "-dır"a DİKKAT! "-dır" ek fiili düşürüle düşürüle aşağıdaki durumlarda KULAĞIMIZ bu şekilde kullanıma alışmış ve KİŞİ EKLERİ artık EK FİİL olmuştur.

Örnekler:

Çalışkan bir öğrenci+im

Çalışkan bir öğrenci+sin

Çalışkan bir öğrenci (eki yok)

Çalışkan bir öğrenci+z

Çalışkan bir öğrenci+siniz

Çalışkan öğrenci+ler

Yukarıdaki gibi bir kullanımda kırmızı renkte olan eklere EK FİİL diyeceğiz. Çünkü -dır ekinin görevi üstlenmişlerdir.

 

UYARI: "-dır"a DİKKAT! "-dır" ek fiili FİİLDEN SONRA YAZILMAMIŞSA kendimiz isimden sonra yazılmamışsa ek fiil vardır diye DÜŞMÜŞ DİYEMEYİZ. Ek fiil YOKTUR.

Örnekler:

Şu an uyuyordur. (-dur yani -dır ek fiilini kendisi yazdığı için EK FİİL VARDIR.)

FAKAT

Şu an uyuyor. (Bu cümlede kendisi ek fiili YAZMADIĞI İÇİN EK FİİL YOKTUR.)

Ödevini yapacaktır. (-tır yani -dır ek fiilini kendisi yazdığı için EK FİİL VARDIR.)

FAKAT

Ödevini yapacak. (Bu cümlede kendisi ek fiili YAZMADIĞI İÇİN EK FİİL YOKTUR.)

İşe erkenden gitmiştir. (-tir yani -dır ek fiilini kendisi yazdığı için EK FİİL VARDIR.)

FAKAT

İşe erkenden gitmiş. (Bu cümlede kendisi ek fiili YAZMADIĞI İÇİN EK FİİL YOKTUR.)

 

Ek Fiillerin Çeşitleri ve İsimleri Nelerdir?

* Ek fiiller dört çeşittir demiştik. Bunların isimleri:

-> (i)di (Ek fiilin görülen geçmiş zamanı)

-> (i)miş (Ek fiilin duyulan geçmiş zamanı)

-> (i)se (Ek fiilin şartı)

-> dır (Ek fiilin geniş zamanı)

 

Ek Fiillerin Görevleri Nelerdir?

* Ek fiiller isimlere veya fiillere gelerek iki şekilde görev alırlar:

1. İsimlere Gelen Ek Fiiller:

- Görülen Geçmiş Zaman olurlar. (-idi)

- Duyulan Geçmiş Zaman olurlar. (-imiş)

- Şart olurlar. (-ise)

- Geniş Zaman olurlar. (-dır) ve cümlede kullanılan ismi YÜKLEM yaparlar.

2. Fiillere Gelen Ek Fiiller:

- Hikaye Birleşik Zamanı olurlar. (-kip+-idi)

- Rivayet Birleşik Zamanı olurlar. (-kip+-imiş)

- Şart Birleşik Zamanı olurlar. (-kip+-ise) ve fiili BİRLEŞİK ZAMANLI FİİL yaparlar.

 

Şimdi ek fiillerin görevlerini AYRINTILI BİR ŞEKİLDE görelim:

1. İsimlere Gelen Ek Fiiller:

1.a. Ek Fiilin Görülen Geçmiş Zamanı (-idi)

* İsimlere gelerek verilen bilginin "geçmişte olduğunu fakat artık OLMADIĞI"nı söylerler. (Anlamına dikkat!)

Örnek:

6. sınıftayken tembeldin. (fakat ŞİMDİ tembel DEĞİLSİN.)

1.b. Ek Fiilin Duyulan Geçmiş Zamanı (-imiş)

* İsimlere gelince " başkasından duyma, başkasından öğrenme" anlamı verir. (Anlamına dikkat!)

Örnek:

Bu okulda öğretmenmiş. (bunu bize söyleyen kişi bu bilgiyi BAŞKASINDAN DUYMUŞ, ÖĞRENMİŞ.)

* İsimlere gelince "sonradan fark etme" anlamı verir. (Anlamına dikkat!)

Örnek:

A! Kazağın çok güzelmiş. (bunu bize söyleyen kişi bu bilgiyi başkasından duymuyor. Dikkat edin! Kazak bu kişinin karşısında. Kazağın güzel olduğunu YENİ FARK EDİYOR, SONRADAN FARK EDİYOR.)

1.c. Ek Fiilin Şartı (-ise)

* İsimlere gelince "bildiğimiz şart anlamı yani bir işin olmasının şartı başka bir işin olmasıdır" anlamı verir. Dilek kiplerindeki şart kipinden farkı İSME GELMESİDİR.

Örnek:

Cevapları yanlışsa sınavı geçemez. (sınavı geçebilmesinin şartı cevaplarının yanlış olmamasıdır.)

UYARI: Ek fiilin şartı olan "-(i)se" ile bağlaç olan  "-(i)se"yi KARIŞTIRMAYIN. Bağlaç olan  "-(i)se"de adı üstünde bağlama görevi vardır.

Örnekler:

Bu kişi kardeşinse aramıza katılabilir. (şart anlamı verdiği için ek fiil olan  "-(i)se" dir)

Hepimiz geldik, kardeşinse gelmedi. (bağlama görevi üstelendiği için yani kardeşinle (bilgi yelpazesi com) diğerlerini birbirine bağladığı için bağlaç olan  "-(i)se"dir)

UYARI: Ek fiilin şartı olan "-(i)se"nin "-i"si DÜŞÜRÜLMEDEN de kullanılabilir.

Örnekler:

İstersek

Vitrindeki elbise ucuzsa onu alabiliriz.

şeklinde kullanabiliriz.

İstersek de

Vitrindeki elbise ucuz ise onu alabiliriz.

şeklinde kullanabiliriz.

1.d. Ek Fiilin Geniş Zamanı (-dır)

* Eklenen ismin "her zaman öyle olduğunu" söyler.

Örnek:

Arkadaşım başarıdır. (yani ben kendime HER ZAMAN başarıyı arkadaş edinirim demektir.)

UYARI: "-dır" ek fiili KESİNLİK veya OLASILIK anlamları verebilir. Dikkat edin! CÜMLEYE GÖRE HAREKET EDİN!..

Örnekler:

Bir kitaptır. (Bu cümlenin kesinlik mi olasılık mı olduğu BELLİ DEĞİLDİR. Çünkü "Kesinlikle bir kitaptır." da diyebilirsiniz, "Sanırım bir kitaptır." da diyebilirsiniz. Bu sorunu aşmak için size bu şekilde bir cümle vermezler. Mutlaka bu cümlelere kesinlik mi olasılık mı olduğu söyleyen kelimeler eklerler.)

Severek okuduğum bir kitaptır. (KESİNLİK anlamı vardır. Çünkü severek okuduğumu ben söylüyorum.)

Anladığım kadarıyla pahalı bir kitaptır. (OLASILIK anlamı vardır. Çünkü tam olarak pahalı olduğundan emin değilim, tahminde bulunuyorum.)

2. Fiillere Gelen Ek Fiiller:

* Fiillere getirilerek "BİRLEŞİK ZAMANLI FİİLLER" yaparlar:

2.a. Hikaye Birleşik Zamanı [-kip + -(i)di]

* Kip eki almış fiilden sonra "-(i)di" ek fiili getirilerek yapılır ve buna göre çeşitli isimler alır. Aşağıda örnekler vererek isimlerini de görelim.

Örnekler:

Haber Kiplerinde:

alıyordum (al fiilinin ŞİMDİKİ ZAMANININ HİKAYESİ)

alacakm (al fiilinin GELECEK ZAMANININ HİKAYESİ)

alırm (al fiilinin GENİŞ ZAMANININ HİKAYESİ)

aldıym (al fiilinin GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMANININ HİKAYESİ)

almışm (al fiilinin DUYULAN GEÇMİŞ ZAMANININ HİKAYESİ)

Dilek Kiplerinde:

almalıym (al fiilinin GEREKLİLİK KİPİNİN HİKAYESİ)

alsaym (al fiilinin ŞART KİPİNİN HİKAYESİ)

alaym (al fiilinin İSTEK KİPİNİN HİKAYESİ)

aldım (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

2.b. Rivayet Birleşik Zamanı [-kip + -(i)miş]

* Kip eki almış fiilden sonra "-(i)miş" ek fiili getirilerek yapılır ve buna göre çeşitli isimler alır. Aşağıda örnekler vererek isimlerini de görelim.

Örnekler:

Haber Kiplerinde:

alıyormuşum (al fiilinin ŞİMDİKİ ZAMANININ RİVAYETİ)

alacakmışım (al fiilinin GELECEK ZAMANININ RİVAYETİ)

alırmışım (al fiilinin GENİŞ ZAMANININ RİVAYETİ)

aldıymışım (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

almışmışım (al fiilinin DUYULAN GEÇMİŞ ZAMANININ RİVAYETİ)

Dilek Kiplerinde:

almalıymışım (al fiilinin GEREKLİLİK KİPİNİN RİVAYETİ)

alsaymışım (al fiilinin ŞART KİPİNİN RİVAYETİ)

alaymışım (al fiilinin İSTEK KİPİNİN RİVAYETİ)

almışım (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

2.c. Şart Birleşik Zamanı [-kip + -(i)miş]

* Kip eki almış fiilden sonra "-(i)se" ek fiili getirilerek yapılır ve buna göre çeşitli isimler alır. Aşağıda örnekler vererek isimlerini de görelim.

Örnekler:

Haber Kiplerinde:

alıyorsam (al fiilinin ŞİMDİKİ ZAMANININ ŞARTI)

alacaksam (al fiilinin GELECEK ZAMANININ ŞARTI)

alırsam (al fiilinin GENİŞ ZAMANININ ŞARTI)

aldıysam (al fiilinin GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMANININ ŞARTI)

almışsam (al fiilinin DUYULAN GEÇMİŞ ZAMANININ ŞARTI)

Dilek Kiplerinde:

almalıysam (al fiilinin GEREKLİLİK KİPİNİN ŞARTI)

alsaysam (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

alaysam (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

alsam (BİRLEŞİK ZAMANI YOK.)

 

Birleşik Zamanlı Fiillerin Cümleye Kattığı Anlamlar Nelerdir?

* Birleşik zamanlı fiiller cümlelere değişik anlamlar katarlar:

1. Küçümseme, İnanmama, Dalga Geçme Anlamı Verir [-miş + -(i)miş]

* "-miş" duyulan geçmiş zaman eki almış fiile "-(i)miş" ek fiili getirilerek yapılır ve cümleye o kişiyi küçümseme, söylenilene inanmama, o kişi ile dalga geçme anlamları verirler.

Örnekler:

Sınavdan 100 almış. (Bu cümleyi söyleyen kişi o kişinin sınavdan 100 aldığını başkasından duyduğunu söylüyor.)

Fakat

Sınavdan 100 almışmış. (Bu cümleyi söyleyen kişi o kişinin sınavdan 100 aldığına inanmadığını, onun 100 alabilecek öğrenci olmadığını söyleyerek o kişiyi küçümsüyor, onunla dalga geçiyor, ona inanmıyor.)

Bir oturuşta bir kitabı bitirmiş. (Bu cümleyi söyleyen kişi o kişinin bir oturuşta bir kitabı okuyup bitireceğini başkasından duyduğunu söylüyor.)

Fakat

Bir oturuşta bir kitabı bitirmişmiş. (Bu cümleyi söyleyen kişi o kişinin bir oturuşta bir kitabı okuyup bitireceğine inanmadığını, onun bir oturuşta bir kitabı okuyup bitirebilecek bir kişi olmadığını söyleyerek o kişiyi küçümsüyor, onunla dalga geçiyor, ona inanmıyor.)

2. Terk Edilmiş Alışkanlık Anlamı Verir [-r + -(i)di]

* "-r" geniş zaman eki almış fiile "-(i)di" ek fiili getirilerek yapılır ve cümleye "ALIŞKANLIK haline getirilerek yapılan bir işin artık TERK EDİLDİĞİNİ, YAPILMADIĞINI" anlatır.

Örnekler:

Her gün 20 sayfa kitap okur. (Bu cümleyi söyleyen kişi o kişinin her gün 20 sayfa kitap okumayı artık ALIŞKANLIK haline getirdiğini söylüyor.)

Fakat

Her gün 20 sayfa kitap okurdu. (Bu cümleyi söyleyen kişi o kişinin her gün 20 sayfa kitap okuma ALIŞKANLIĞINI artık BIRAKTIĞINI, TERK ETTİĞİNİ söylüyor.)

3. Gerçekleşmemiş Niyet veya Beklenti [-acak + -(i)di]

* "-acak/-ecek" gelecek zaman eki almış fiile "-(i)di" ek fiili getirilerek yapılır ve cümleye "bir işi yapmaya niyet etmişken, bir işi yapmak için beklentiye girmişken maalesef artık o işin GERÇEKLEŞMEDİĞİNİ" anlatır.

Örnekler:

Size hediye alacağız. (Bu cümleyi söyleyen kişiler bize hediye almayı DÜŞÜNÜYORLAR, NİYET EDİYORLAR, BEKLENTİ İÇİNDE BULUNUYORLAR.)

Fakat

Size hediye alacakk. (Bu cümleyi söyleyen kişiler bize hediye almayı DÜŞÜNÜYORLARKEN, NİYET EDİYORLARKEN, BEKLENTİ İÇİNDE BULUNUYORLARKEN maalesef artık bu niyetlerinin GERÇEKLEŞMEDİĞİNİ söylüyorlar.)

4. Olasılık Mı Kesinlik Mi Anlamları Verirler, Hangisi? (-mış + -dır)

* "-mış" duyulan geçmiş zaman eki almış fiile "-dır" ek fiili getirilerek yapılır ve cümleye "OLASILIK veya İHTİMAL" anlamları verir.

Örnekler:

DİKKAT! (Cümlenin tamamına bakarak hareket edin.)

Sınavdan 100 almıştır. (Bu cümlenin olasılık mı yoksa ihtimal mi olduğunu anlayamazsınız. Çünkü "Kesinlikle sınavdan 100 almıştır." diye de düşünebilirsiniz, "Sanırım sınavdan 100 almıştır." diye de düşünebilirsiniz. Bu yüzden size bu şekilde (bilgi yelpazesi com) ikili bir cevaba götürecek cümle vermezler.)

Gördüğünüz gibi sınavdan 100 almıştır. (Bu cümle KESİNLİK bildirir. Dikkat ederseniz "gördüğünüz gibi" diyor yani elinde bir belge, bir kağıt var.)

Anladığımı kadarıyla sınavdan 100 almıştır. (Bu cümle OLASILIK/İHTİMAL bildirir. Dikkat ederseniz "anladığım kadarıyla" diyor yani kendisine göre bu şekilde olduğunu tahmin ediyor, kesin konuşmuyor.)

Tam zamanında gelmiştir. (Bu cümlenin olasılık mı yoksa ihtimal mi olduğunu anlayamazsınız. Bu yüzden size bu şekilde ikili bir cevaba götürecek cümle vermezler.)

Kamera kayıtlarına göre tam zamanında gelmiştir. (Bu cümle KESİNLİK bildirir. Dikkat ederseniz "kamera kayıtları" diyor yani elinde kamera kayıtları var.)

Gidince görürsünüz tam zamanında gelmiştir. (Bu cümle OLASILIK/İHTİMAL bildirir. Dikkat ederseniz "gidince görürsünüz" diyor yani henüz ortada kesin bir şey yok tahmin ediyor.)

 

KONUYU DAHA İYİ ANLAMAK

İSTERSENİZ AŞAĞIDAKİ

VİDEOMUZU İZLEYEBİLİRSİZİN

 

 

TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<


TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORULAR
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<


TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar

....

9. **Yorum**
->Yorumu: şahane bir site burayı sevdimm 
->Yazan: Buse. Er 

8. **Yorum**
->Yorumu: SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM...
->Yazan: sıla

7. **Yorum**
->Yorumu: valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden yapiyorum.saolun mugladan sevgiler...:).
->Yazan: kara48500..

6. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim.
->Yazan: Tuncay.

5. **Yorum**
->Yorumu: ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. 
->Yazan: efe .

4. **Yorum**
->Yorumu: ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun 
->Yazan: rabia..

3. **Yorum**
->Yorumu: Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim 
->Yazan: pınar..

2. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor
->Yazan: ESRA..

1. **Yorum**
->Yorumu: Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. 
->Yazan: Hasan Öğüt.

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz:


Yorumunuzda Silmek istediğiniz kelime veya cümle varsa kelimeyi fare ile seçin delete tuşuna basın.....