Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Muhasebe Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar

119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (MUHASEBE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR, ÖRNEKLİ AÇIKLAMALAR)

 

Menkul kıymetlerin borsa veya piyasa değerlerinde önemli ölçüde ya da sürekli olarak değer azalması olduğu tespit edildiğinde ortaya çıkacak zararların karşılanması amacı ile ayrılması gereken karşılıkların izlendiği hesaptır.

 

İşleyişi:

 

Değer azalışları için azalışın tamamını karşılayacak olan tutar bu hesaba alacak "65. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider ve Zararlar" grubunda yer alan "654. Karşılık Giderleri" hesabına borç kaydedilir. Kendisine karşılık ayrılmış olan menkul (bilgi yelpazesi.net) kıymet elden çıkarıldığında veya değer düşüklüğünün gerçekleşmemesi halinde bu hesaba borç kaydedilerek, karşılık tutarı "644. Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı"na aktarılarak kapatılır.

 

SPK mevzuatı açısından yıl içinde sürekli değer kaybeden hisse senetleri için karşılık ayrılmaktadır. Ancak bu karşılık vergi mevzuatı açısından “Kanunen Kabul Edilmeyen Gider” olarak kabul edilir.

 

Örnek: Alış değeri 600 milyon TL olan hisse senetlerinin yıl içindeki değeri uzun süre alış değerinin altında seyretmiş ve yılsonu değeri 420 milyon TL olarak belirlenmiştir. İşletme yılsonunda değer düşüklüğünün tamamı için karşılık ayırmıştır. İşletme ertesi yıl söz konusu hisse senetlerini 460 milyon TL’ye satmıştır. (04.05.2004). Kayıtlar aşağıdaki şekilde olacaktır.

 

 

 

 

 

 

MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ (VUK md. 279)

 

Menkul kıymetlerin değerlemesine ilişkin olarak VUK’nun 279. maddesinde yapılan düzenlemede menkul kıymet türüne göre farklı değerleme ölçüleri belirlenmiştir.

 

VUK’nun anılan maddesi uyarınca menkul kıymetlerin bir kısmı alış bedeliyle, bir kısmı borsa rayiciyle bir kısmı da kısmi kar ilaveli alış bedeli ile değerlenecektir.

 

 

Alış değeri ile değerlenenlerin değer artış gelirleri “Vergiye Tabi Olmayan Gelir” sayılmaktadır. Tersi durumda yani değer azalışları “Kanunen Kabul Edilmeyen Gider” sayılır.

 

Borsa rayici ile değerlenenlerde ise değer artışları vergi mevzuatı açısından kanunen kabul edilen gelir sayılır.

 

Örnek: (Borsa Rayici ile değerlenecek menkul kıymetlere ilişkin).

 

Bir işletmenin elinde 2003 vadeli 5 milyar TL tutarında Hazine Bonosu ve 25 milyon TL/adet bedelle aldığı 50 adet yatırım fonu katılma (bilgi yelpazesi.net) belgesi bulunmaktadır. Hazine bonosunun dönem sonu borsa rayicinin 6.250.000.000.-TL; birim fon değeri ise 30 milyon TL/adet’dir. Dönem sonu değerlemesi şu şekilde yapılacaktır.

 

Hazine Bonosu Değer Artışı:

 

6.250.000.000 – 5.000.000.000 = 1.250.000.000.-TL

 

Fon Değer Artışı:

 

30.000.000 – 25.000.000 = 5.000.000.-TL x 50 adet = 250.000.000.-TL

 

 

Örnek: (Kısmi kar ilaveli menkul kıymet değerlemesine ilişkin).

 

Bir işletmenin portföyünde 10.000.000.000.-TL tutarında yılda bir kez %70 faiz ödemeli özel kesim tahvili bulunmakta olup en son faiz 01.07.2003 tarihinde alınmıştır. Ayrıca işletme portföyünde dövize endeksli %10 faizli 5.000.000.000.-TL tutarında (1$ = 1.000.000.-TL) özel kesim tahvili bulunmaktadır.

 

Tahvil ile ilgili olarak yılda bir kez faiz ödemesi yapılmakta olup en son faiz 20.02.2003’te alınmıştır. Dönem sonu kuru 1$ = 1.600.000.-TL’dir. Tahvillerin borsa rayici bulunmamaktadır.

 

 

Bu değerlemeye ilişkin yevmiye kaydı ise aşağıdaki gibi olacaktır.

 

 

MUHASEBE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR
"
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<

KONU ANLATIMLI DERSLER " SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<

MUHASEBE DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI "
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<

MUHASEBE DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI "
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<

"EĞİTİM ÖĞRETİM İLE İLGİLİ TÜM BELGELER

SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar (HenüzYorumYok)

.

>Yazan: ...
>Yorum:
.... .

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz:


Yorumunuzda Silmek istediğiniz kelime veya cümle varsa kelimeyi fare ile seçin
ve
delete tuşuna basın...

 


 E Mail
(Zorunlu Değil):