Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Fen Bilimleri Konu Anlatımı

ISI, ISININ YAYILMASI, YAYILMA YOLLARI, ÇEŞİTLERİ, ISI İLETKENİ, ISI YALITKANI İLE İLGİLİ KONU ANLATIM (FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR)

 

Anahtar Kelimeler

 

- İLETİM

 

- IŞIMA

 

- KONVEKSİYON

 

- YANSITICI YÜZEY

 

Bu kelimeleri önceden bilmeniz konuyu anlamanızı kolaylaştıracaktır.

 

 

ISI ÜÇ FARKLI YOLLA YAYILIR:

 

-İLETİM YOLUYLA YAYILMA

 

-IŞIMA YOLUYLA YAYILMA

 

-KONVEKSİYON YOLUYLA YAYILMA

 

 

ISININ İLETİM YOLUYLA YAYILMASI

 

Araç-Gereçlerimiz:

 

Metal(bakır) tel,

ısıtıcı(veya mum),

metal ve tahta kaşıklar,

kaynar su,

beherglas.

 

Bir arkadaşımız metal ince bir telin (10 cm yeterlidir.) bir ucundan tutarken biz de telin diğer ucunu yavaş yavaş ısıtalım. Arkadaşımıza “Hey arkadaş senin tuttuğun taraf ısındı mı?” diye soralım. (Muhtemelen bir müddet sonra eli yanıp teli bırakacaktır.)

 

Sonucumuz: Isı ,metal telde iletim yoluyla yayılır.

 

Isı katılarda iletim yoluyla yayılır.

 

 

ISI İLETKENİ, ISI YALITKANI NEDİR?

 

Isıyı iyi ileten demir,bakır gibi maddelere Isı iletkeni, iyi iletmeyen tahta gibi maddelere de ısı yalıtkanı denir.

 

Soru: Yemek yaparken neden tahta kaşıklar kullanılır? Mutfak aletlerindeki yalıtkan kısımlar nelerdir?

 

 

İYİ ISI YALITKANLARI

 

 

 

 

 

 

Bir alet tanıyalım:

 

 

 

Isı iletim aleti

 

Laboratuarlarda ısı iletimi deneylerinde kullanılan ucunda farklı metal şeritlere sahip yalıtkan tahta saplı alettir.

 

 

Örnek

 

 

Eşit uzunlukta iletkenlikleri farklı üç cisim birleştirilip ortadan ısıtılıyor.

Buna göre X,Y ve Z balmumlarının düşüş sırası nasıldır?

 

Cevap: Orta iletken maddede ısı her iki uca eşit miktarda iletilecek ve önce Y balmumu düşecektir.İyi iletkende ısı daha iyi iletileceğinden Y den sonra Z ve en sonunda da X düşecektir. Düşme sırası Y, Z, X şeklinde olur.

 

 

Örnek

 

Serin bir günde tahta sırada oturmakta olan Ahmet,beton bir sıraya geçince daha fazla üşümeye başlıyor. Bunun sebebi nedir?

 

Cevap:

 

Ahmet’in betonda daha fazla üşümesinin en önemli sebebi ısı iletkenliğidir.Beton ısıyı tahtadan daha iyi iletir. Yani beton Ahmet’in ısısını tahtadan daha çabuk emer veya başka bir yere iletir. Dolayısıyla betonda daha fazla üşür.

 

 

ISININ IŞIMA YOLUYLA YAYILMASI

 

 

 

Soğuk bir kış gününde, güneş altında kalan bir otonun camları ve kaportası soğuk iken içi nasıl ısınır?

 

Öğretmeninizin kılavuzluğunda, oto içindeki havanın camdan veya metal kaportadan ısı iletimi ile ısınmış olamayacağı, öyle olsaydı otonun dışının da sıcak olması gerektiği sonucunu çıkarabilirsiniz. Buradan, oto içindeki havaya doğrudan temas olmadan ısı aktarılmış olacağı sonucuna varılır.

 

Soru:

 

Oto içine güneş girmeseydi, güneş altında kalan otonun içi aynı şekilde ısınır mıydı?

 

Açıklama:

 

Bu soruya cevabınız elbetteki hayır olacaktır.

Isının görünmez ışınlarla yayılmasıdır. Kaynaktan çıkan ısı enerjisinin etrafa doğru enerji dalgaları şeklinde yayılmasıyla gerçekleşir. Isı (bilgi yelpazesi.net) ışık gibi davranır.Yani boşlukta da yayılır. Parlak yüzeyler tarafından yansıtılır,mat yüzeyler tarafından soğurulur(emilir).Dolayısıyla ısıyı emen madde ısınır. Güneşten ısının Dünyamıza gelmesi bu yolla olur.

 

 

Örnek:

 

 

 

Termosun içinin ve dışının parlak yapılmasının nedeni nedir?

 

Cevap:

 

İçinin parlak olmasının sebebi,içindeki sıcak maddenin ısısı,termosun parlak yüzeyine çarparak yansısın ve geri dönsün.Yani dışarıya ısı aktarmasın.

Dışının parlak olmasının sebebi ise; İçine su konduğunu düşünelim. Bu Sefer de bunun ısınması istenmeyecek. Dışarıdan gelen ısı,termosun dışındaki parlak yüzeye çarpar ve yansır. Böyle ce termosun içine ısı girmemiş olur.

 

 

ISININ KONVEKSİYON (TAŞIMA) YOLUYLA YAYILMASI

 

Kalorifer ve soba acaba evimizi nasıl ısıtır?

 

İşte ısının konveksiyonla yayılması burada cevabımızı verir. Sobada veya kalorifer peteğinde ısınan hava tanecikleri,ısıyı Beraberinde taşıyarak odayı ısıtır.

 

AÇIKLAMA:

 

Sıvı ve gazlar kolay hareket edebilen akışkan maddelerdir.

Isınan maddelerin yoğunluğu azalır.Yoğunluğu azalan sıvı Ve gaz molekülleri yukarı doğru yükselir.Yani ısınan sıvı ve Gaz molekülleri yukarı doğru taşınır. Bu şekilde yayılmaya konveksiyonla ısı yayılması denir.

 

Örnek:

Şekildeki ısıtıcıyı su dolu kovanın dibine koyduğumuzda suyun her tarafı ısınıyor.Fakat ısıtıcıyı suyun üst kısmına suyun alt kısmı ısınmıyor. Bunun sebebi nedir?

 

Cevap:

 

Sıvı alttan ısıtıldığında genleşen suyun yoğunluğu( özkütlesi) azalarak yukarı çıkar.

Yukarıdaki soğuk ve özkütlesi büyük olan su aşağı iner. Su üstten ısıtıldığında özkütlesi küçük olan ısınmış su aşağı inemez ve aşağıdaki Özkütlesi büyük olan soğuk su yukarı çıkamaz.Yani konveksiyon akımı oluşmaz.

Su iyi iletken olmadığı için iletim yoluyla da ısı iletilmez.Sonuçta suyun üst kısmı Sıcak, alt kısmı soğuk olur.

 

 

Isının Yayılması (Özet)

 

 

Isının yayılması günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız olaylardandır. Isının nasıl yayıldığını anlamak için bu sunuyu tekrar etenizde notlar almanızda daha çok soru çözmenizde fayda var.Kendiniz de evde deney tasarlayıp yaparsanız öğrendiğiniz bilgiler çok daha kalıcı olacaktır.

 

 

Aşağıdaki Kavram Haritasındaki Boşlukları Doldurun:

 

 

Umarız bu anlatımımız yararlı olmuştur.

 

FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<


FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI” SAYFASINI
GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<


FEN BİLİMLERİ DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI” SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

Yorumlar

....

9. **Yorum**
->Yorumu: şahane bir site burayı sevdimm 
->Yazan: Buse. Er 

8. **Yorum**
->Yorumu: SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM...
->Yazan: sıla

7. **Yorum**
->Yorumu: valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden yapiyorum.saolun mugladan sevgiler...:).
->Yazan: kara48500..

6. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim.
->Yazan: Tuncay.

5. **Yorum**
->Yorumu: ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. 
->Yazan: efe .

4. **Yorum**
->Yorumu: ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun 
->Yazan: rabia..

3. **Yorum**
->Yorumu: Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim 
->Yazan: pınar..

2. **Yorum**
->Yorumu: çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor
->Yazan: ESRA..

1. **Yorum**
->Yorumu: Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. 
->Yazan: Hasan Öğüt.

>>>YORUM YAZ<<<

Adınız:
Yorumunuz:


Yorumunuzda Silmek istediğiniz kelime veya cümle varsa kelimeyi fare ile seçin
ve
delete tuşuna basın...

 


 E Mail
(Zorunlu Değil):