|
|
Eğitim Öğretim İle İlgili Yazılar, Araştırmalar, Belgeler > Konu Anlatımlı Dersler > Coğrafya Dersi İle İlgili Konu Anlatımlar
AKDENİZ BÖLGESİ’NİN BÖLÜMLERİ VE ÖZELLİKLERİ (2) İLE İLGİLİ KONU ANLATIM (COĞRAFYA KONU ANLATIMI)
Bölge, batıda Antalya Bölümü, doğuda Adana Bölümü olmak üzere iki bölümden oluşur.
A. ANTALYA BÖLÜMÜ
Bu bölüm Antalya Körfezi'nin çevresinde bulunur. Göller yöresi ve Teke Yarımadası'nı içine alır.
Yeryüzü Şekilleri:
Adana Bölümü'ne göre daha dağlık ve engebelidir. Kıyıda Antalya ve Manavgat düzlükleri bulunur.
Batı Toroslar kıyıdan itibaren hemen yükselir.
İç kesimlerdeki ovalar daha çok karstik kökenlidir. Bunlar; Elmalı, Acıpayam, Tefenni, Kestel, Burdur ve Isparta ovalarıdır. Bölümdeki dağ sıraları arasında Beyşehir, Eğirdir, Burdur, Acıgöl, Suğla ve Salda gölleri bulunur. Bu göllerin en büyüğü Beyşehir Gölü'dür. Bu gölün suları Konya Ovası'na akar.
Eğirdir Gölü de sularını Aksu ırmağı ile Akdeniz'e boşaltır. Bu nedenle bu iki gölün suları tatlıdır. Sularını dışarıya göndermeyen Burdur Gölü'nün suları tuzlu, Acıgöl'ün suları ise tuzlu ve sodalıdır.
Bölümün en önemli akarsuları Dalaman çayı, Esen çayı, Aksu ve Manavgat'tır. Bu akarsular karstik kaynaklarla beslendiği için yaz aylarında da bol su taşırlar.
İklim ve Bitki Örtüsü:
Bölümün kıyı kesiminde Akdeniz iklimi görülür. Dağların denize dönük yamaçları bol yağış alır. Yükseklere ve iç kesimlere gidildikçe iklim karasallaşır.
Antalya, Akdeniz ikliminin tipik özelliklerine sahiptir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve bol yağışlıdır. Yağışların yarıdan fazlası kış aylarında düşer.
Bitki örtüsü kıyılarda 700 -800m'lere kadar makidir. Zeytin, zakkum, defne, mersin makilerin en önemli bitkileridir. Makilerden sonra iğne yapraklı ormanlar bulunur. 2000-2500m'lerden sonra alpin çayırlar bulunur. İç kesimlerde bozkırlar ve seyrek ormanlar görülür.
Nüfus ve Yerleşme:
Bölümde genel olarak nüfus miktarı ve yoğunluğu azdır. Bunun sebebi tarım alanlarının az, sanayinin yeterince gelişmemiş olmasıdır. Nüfus daha çok Antalya Ovası çevresi ile Göller yöresinde yoğunlaşmıştır.
Dağlık bir yer olan Teke yöresi Türkiye'de nüfus yoğunluğunun en az olduğu yerlerdendir. Kırsal nüfus şehir nüfusundan fazladır.
Yazın, bölümün kıyı kesimine turizmin etkisiyle geçici göç gelir. Antalya, Fethiye, Manavgat ve Alanya kıyıda yer alan en önemli merkezlerdir.
Son yıllarda turizmin önem kazanmasıyla bu merkezlerde belirgin bir ekonomik canlanma olmuştur. Antalya Limanı, yurdumuzun modern ve işlek bir limanıdır. Burada dış ticareti geliştirmek amacıyla serbest bölge kurulmuştur. İç kesimlerdeki en önemli merkezler Burdur ve Isparta'dır.
Tarım ve Hayvancılık:
Bölümün en önemli geçim kaynağı tarım, hayvancılık ve turizmdir. Engebeli alanların geniş yer kaplaması, tarım alanlarının sınırlı olmasına neden olmuştur. Tarımın en fazla yoğunlaştığı yer Antalya Ovası'dır. Burada sulama imkanlarının gelişmiş olması, iklim şartlarının uygunluğu ve teknik imkanların yaygın olarak kullanılması, yüksek verim ve yılda birkaç kez ürün alınmasını sağlamıştır.
Bölümün kıyı kesimlerinde seracılık yaygın bir uğraştır. İç kesimlerde buğday, şeker pancarı, gül, anason, elma ve haşhaş üretimi yapılır. Bölümde hayvancılık da önemlidir. En çok kıl keçisi beslenir. Kışın alçak yerlerde beslenen hayvanlar yazın yaylalara çıkarılır.
Sanayi:
Antalya'da dokuma, iplik, gıda, metalurji fabrikaları bulunur. Isparta ve Burdur'da Gülbirlik'e bağlı gül yağı fabrikaları vardır. Ayrıca yün, iplik, çimento, halı, gıda ve yem sanayisi bulunur.
Turizm:
Bölümde daha çok deniz turizmi gelişmiştir. Başta Antalya olmak üzere Manavgat, Side, Kemer, Finike, Kaş ve Fethiye turizmin en fazla geliştiği merkezlerdir.
-> Yaz sıcaklıklarının erken başlaması ve uzun sürmesi,
-> Yaz sıcaklıklarının yüksek olması,
-> Deniz suyunun temiz ve sıcaklığının yılın yarısında 20° üzerinde olması gibi faktörler etkilidir.
Madenler:
Seydişehir'de çıkarılan ve işlenen boksit (alüminyum) Muğla-Fethiye yöresinde çıkarılan krom en önemli madenlerdir.
|
|
B. ADANA BÖLÜMÜ
Bölgenin doğusunu oluşturur. Orta Toroslar bölüm içinde oldukça geniş yer tutar.
Yeryüzü Şekilleri:
Bölümün batısında Taşeli platosu yer alır. Bunun doğusunda Bolkar dağları, Aladağlar ve Tahtalı dağları bulunur. İskenderun Körfezi'nin doğusunda ise Nur (Amanos) dağları yer alır. Bölümün büyük çoğunluğu dağlıktır.
Başlıca ovaları Amik, Dörtyol, Çukurova ve Silifke ovalarıdır.
Adana Bölümü, iç Anadolu'yu Akdeniz kıyılarına, Güneydoğu Anadolu'ya ve Ön Asya ülkelerine bağlayan yollar üzerindedir. Bu durum bölümün gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Ulaşım geçitlerden sağlanmaktadır.
-> Gülek Geçidi iç Anadolu ile Çukurova'yı,
-> Sertavul Geçidi İç Anadolu ile Silifke kıyılarını,
-> Belen Geçidi ise Adana Bölümü'nü Güneydoğu Anadolu'ya bağlar.
Bölümün en önemli akarsuları Asi, Ceyhan, Seyhan ve Göksu'dur. Asi nehri, Lübnan topraklarından doğar, Suriye topraklarını aşarak ülkemiz sınırlarında Akdeniz'e dökülür. Ceyhan ve Seyhan nehirleri, taşıdıkları alüvyonlarla Türkiye'nin en geniş delta ovasını (Çukurova) oluşturmuşlardır.
İklim ve Bitki Örtüsü:
Bölümün kıyı kesimlerinde Akdeniz iklimi etkilidir. Dağların denize dönük yamaçları bol yağış alır. Yükseklere çıkıldıkça karasallık artar.
Bitki örtüsü kıyılarda maki, orta yükseklikte iğne yapraklı ormanlar, dağların yüksek kısımlarında alpin çayırlardan oluşur. Nur dağlarının yamaçlarında geniş yapraklı ormanlar bulunur.
Nüfus ve Yerleşme:
Bölge nüfusunun çoğu bu bölümdedir. Tarım alanlarının fazlalığı, ulaşımın ve sanayinin daha gelişmiş olması bunun en önemli sebebidir. Şehir nüfusu kırsal nüfustan fazladır. Nüfus özellikle sanayi, tarım ve ticaretin gelişmiş olduğu İskenderun-Mersin arasındaki kıyı şeridinde yoğunlaşmıştır.
Adana, Mersin, Hatay, Kahramanmaraş, İskenderun, Osmaniye en önemli yerleşim birimleridir. Adana Türkiye'nin (bilgi yelpazesi.com) büyük kentlerindendir. Çukurova, zengin bir tarım alanı olduğundan, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'dan yaz aylarında tarım işçisi göçü alır. Bölümün dağlık yöreleri sadece bölümün değil yurdumuzun en tenha köşeleri arasındadır.
Tarım ve Hayvancılık:
Bölümde Çukurova, Amik ve Silifke ovaları tarımın en yoğun yapıldığı yerlerdir. Kurak yaz aylarında sulamanın yaygınlaştırılması ile ovalarda yüksek verim sağlanmıştır. Yılda iki üç kez ürün alınabilmektedir.
Bölümün kıyı kesimlerinde pamuk, turunçgiller, buğday, mısır, yer fıstığı, susam, zeytin, muz ve çeşitli sebzeler yetiştirilir.
Sanayi ve Ticaret:
Sanayi genelde tarım ürünlerine dayalıdır. Sanayi kuruluşları; Adana, Mersin ve İskenderun çevresinde toplanmıştır.
Bölümün sanayi kuruluşları; pamuklu dokuma, iplik, ve un fabrikalarıdır. Ayrıca petrokimya, demir-çelik ve çimento fabrikaları da bulunmaktadır. Mersin ve İskenderun Limanı, Türkiye'nin en önemli ihracat limanlarındandır. Burada serbest bölge kurulmuştur. Mersin'de petrol rafinerisi (ATAŞ) bulunur.
İskenderun Demir-Çelik Fabrikası Türkiye'nin önemli sanayi tesislerinden biridir.
Madenler:
Bölümdeki başlıca maden yatakları, Toroslar ve Nur dağlarından çıkarılan krom ile Kozan ve Karaisalı yörelerinde çıkarılan linyittir. Bölümde birçok hidroelektrik santrali vardır.
|
|
SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN
>>>TIKLAYIN <<<
“COĞRAFYA DERSİ İLE İLGİLİ TEST SORULARI, SORU BANKASI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN <<<
“COĞRAFYA DERSİ İLE İLGİLİ YAZILI SORULARI”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ
>>>TIKLAYIN <<<
| ||||