Eğitim Öğretim İle İlgili Tüm Belgeler > Kitap Özetleri > Roman Özetleri

YOKUŞA AKAN SULAR KİTAP ÖZETİ

Kitabın Yazarı:

Mustafa Kutlu 6 Mart 1945’te Erzincan’da dünyaya gelmiştir. Erzincan Lisesini bitirdikten sonra Erzurum Atatürk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesini bitirmiştir. Edebiyat öğretmenliğini farklı illerde yapmıştır.  “Hareket ve Dergâh” dergilerinde Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi’nin yayın etkinliklerini yürütmüştür. Şu anda yazı çalışmalarını sürdürmektedir.

Mustafa Kutlu yalnızca hikâye türünde eserler vermiştir. Yazmış olduğu hikâyelerinde Anadolu insanının acılarını, cehaletle başbaşa bırakılmış halkı, aydınların ve çeşitli siyasetçilerin söylemleriyle geri bırakılmış insanların yaşamını konu edinmiştir.

“Uzun Hikâye” eseri sinemaya da uyarlanmıştır ancak istenilen ilgi yakalanamamıştır. Hikâyelerinde din ve tasavvufun yozlaştığını anlatmaya çalışmıştır. İslâmî yönü ağır basan yazar, eserlerine de bunu yansıtmıştır.

Üslubu, az söz çok anlam ilkesine dayanır. Bu bakımdan sade ve anlaşır bir dil kullanır eserlerinde.  Toplumun, geleneklerine bağlı kalarak gelişeceğini savunur. Bu yanıyla modern ve postmodern yazarlar tarafından oldukça eleştirilir. Eserlerinde toplum yapısının değişmesi sonrasında kendisi olmaya çalışan insanları anlatmaya çalışmıştır.

Kitabın Konusu:

“Yokuşa Akan Sular” isimli eser, bulunduğu dönemin realitesine ışık tutmaktadır. Köyden şehre çalışmak amacıyla göç eden insanlar ve işçilerin yaşamış olduğu sorunlar gerçekçi bir biçimde ele alınmaktadır. Göç eden kişilerin psikososyal durumları anlatılmaktadır.1974’te yaşanan çeşitli toplumsal çatışmalar yaşanırken bu durumun içinde, insanların uyum sağlama süreçleri ve verdikleri mücadeleler işlenmiştir. Toplumun teknoloji destekli gelişimiyle beraber yaşanan değişikliklere insanların uyum sağlayabilmek için kendi benliklerini kaybetmeleri anlatılmaktadır. Eserde, işçilerin kapitalist çalışma hayatına kendilerini kaptırmaları neticesinde manevi değerlerini kaybetmelerine de yer verilmiştir.

Bununla birlikte işçilerin olumsuz çalışma koşullarına bağlı olarak rahatsızlanmaları ve hatta bundan sebep ölmeleri de anlatılmaktadır. O dönem ön plânda olan siyasî kavramlarla tanışılması, öğrenilen işçi hakları ve yapılan grevler eserin işlediği konular arasında yer almaktadır.

Kitabın Özeti:

“Yokuşa Akan Sular” isimli eserde yer alan Cevher Bican isimli karakter 17 yaşındadır. Kars'ın Sarıkamış ilçesinde yaşamını sürdürmektedir. İstanbul'da yaşayan bir dayısı vardır. Dayısı kendisine İstanbul’da bir iş bulur ve kalıcı olarak İstanbul'a yerleşir. Ancak hem yapacağı işin hem de geldiği şehrin acemisidir. Dönem içerisinde, bu şehirdeki tüm insanlar geçim derdi yaşamaktadır ve koşturmaca içerisinde manevî değerlerini de unutacak hâle gelmişlerdir.

Cevher Bican, burada hayata tutunmaya çalışıyor fakat yeni alışkanlıkları ayal uydurmakta oldukça zorlanıyor. İstanbul'da dönemin siyasî hareketleri ve terimleri ile ilgili pek çok yeni kavramı da öğrenmektedir. Anadolu’da yaşadığı yeri bırakarak çalışmaya gelen kişilerin fabrikalarda çalışma koşullarından ötürü hastalanmaları ve hayatlarını kaybetmeleri söz konusu olmaktadır. Tüm bu gördükleri onu, derinden de etkilemektedir. Alışkın olmadığı bir sosyal çevrede görmüş oldukları, onu derin bir kaygıya da itmiştir.

Cevher Bican, sendikalardan işçi hakları ile ilgili bilgi edinir. Çalışma koşulları sebebiyle yaşam kalitesi düşen işçiler, haklarına ulaşabilmek için grev yaparlar. Dönemin sendikaları, bazı sermaye sahiplerinin de hedefindedir. Zira hak talepleri ve grevler sermayedarların işine çomak sokmaktadır. Yine yapmış oldukları bir grev sırasında bir kurşunun kendisine isabet etmesi sonucu Cevher Bican hayatını kaybeder.

Kitabın Ana Fikri:

“Yokuşa Akan Sular” eseri; Anadolu’dan İstanbul’a göç eden halkın, modern hayata uyum sağlamakta oldukça zorlandığı ve arada kalmışlık hissini yoğun bir biçimde yaşadıklarını anlatmaktadır. İnsanların, sözde modernlerşmek için inançlarını ve değerlerini büyük ölçüde yitirdiklerini konu almaktadır. Çünkü yazara göre modernleşmek, kapitalist sistemin çarklarının bir parçası hâline gelmektir. Sanayileşmenin plânsızca uygulanması, insanların bir köle misâli çalıştırılması demektir. Bu da aile ve maneviyat konularının ötelenmesi anlamına gelmektedir.

Kitabın Karakterleri:

Cevher Bican: Henüz 17 yaşındadır, köyden kente çalışmak için gelmiştir. Korkuları, umutları ve hayalleri, hayal kırıklığına dönüşmüş bir genç olan Cevher; hikâyenin ana karakteridir. Büyük bir umutla geldiği İstanbul’da grevle hakkını ararken yaşamı son bulmuştur.

Diğer Karakterler: Derviş Usta, Zülküf Ağa, Seydali.

Olayın Geçtiği Yer ve Zaman:

Eser, 1970-1980 yıllarını kapsayan bir dönemde geçmektedir. Kars’tan istanbul’a uzanan bir hayat hikâyesini konu edinmiştir. Hikâyedeki olayların çoğunluğu İstanbul’da geçmektedir.

Olayın Geçtiği Sosyal Çevre:

Eserde, sosyal olarak Anadolu kültürü ve modernizm arasında sıkışmış bir sosyal çevre yer almaktadır. Sermayenin şaşaalı ve lüks yaşamı karşısında haklarını arayan diğer taraftan da bu yaşama özenen bir çevreden bahsedilmektedir. Bu psikolojik sıkışmışlık içerisinde debelenip duran insanlar bütünü, hikâyenin sosyal çevresini oluşturmaktadır.

Kitap Yorumu:

“Yokuşa Akan Sular” eseri, modernleşme yolunda ilerleyen toplumun sancılarını dile getiren bir kitaptır. Anadolu insanının köylerde yaşadığı geçim sıkıntısından dolayı kente göç etmesi ve burada yaşadığı kültürel çatışma gözler önüne seriliyor. Bununla birlikte dönemin en önemli konularından olan sendikalaşma ve işçi hakları konuları gündeme getiriliyor. Pastanın en büyük pay sahibi olan sermaye sahiplerinin bu durumdan hoşlanmadıklarını ve bu duruma engel olmak için yapmış oldukları girişimleri aktarıyor. Fabrikaları sırtında taşıyan işçilerin haklarını almak için verdiği mücadele, sade ve anlaşır bir dille ifade ediliyor. Eserde bahsedilen olaylar, günümüzde hâlen daha devam etmektedir. Bugünü daha iyi kavrayabilmek için o günü bilmek isteyenler, eseri okuyarak buna ulaşabilirler.

 

 

 

 

 

“ROMAN ÖZETLERİ ” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<

“KİTAP ÖZETLERİ ”
SAYFASINI GÖRMEK İSTERSENİZ

>>>TIKLAYIN<<<

“EĞİTİM ÖĞRETİM İLE İLGİLİ BELGELER ” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN

>>>TIKLAYIN<<<