Eğitim Öğretim İle İlgili Belgeler > Belirli Gün Ve Haftalar İle İlgili Tüm Belgeler > İlk Yardım Haftası İle İlgili Tüm Belgeler

İLK YARDIM ÖNCESİ UYUMSUZ / SALDIRGAN HASTALARA YAKLAŞIM BİÇİMLERİ (1 – 7 MAYIS İLK YARDIM HAFTASI İLE İLGİLİ YAZILAR, ŞİİRLER)

Saldırgan hasta: Çevresindekiler için tehlike oluşturan hastalar

Uyumsuz hasta: ele avuca sığmayan, iletişim kurulamayan hastalar

Her iki hasta grubu da tedavide gecikmeye yol açar. Anlatılan iletişim kurma yöntemleri uyumsuz davranışı değiştirmede etkisizdir. Bu tip hastalarla sanıldığından sık karşılaşılmaktadır.

DİKKAT: bazı insanların, stres karşısında normal reaksiyon olarak uyumsuz davranışlar sergileyebileceklerini unutmayın

Bu gibi hastalarla işbirliği kurmak için genel ilkeler:

Ø Hastanın anlattıklarını dinlemek, gerekirse basit bir muayene yapmak

Ø Zaman ayırmak, sabırlı olmak

Ø Yargılayıcı olmamak (bilgi yelpazesi.net)

Ø Tanı, tedavi ve bekleme nedenleri hakkında açıklamalar yapmak

Ø Durumun daha kötüleşmesine neden oluyorsa yakınlarını uzaklaştırmak

Ø Hastanın güvenini sağlamak için doğruyu söylemek

Saldırganlığa Neden Olabilecek Hastalıklar

ü    Alkol, uyuşturucu, ilaç zehirlenmeleri

ü    Psikiyatrik hastalıklar (şizofreni, mani, paranoya, kişilik bozukluğu vb)

ü    Beyin hastalıkları (sara, bunama vb)

ü    Beyin zedelenmesine neden olan kazalar

ü    Beyni etkileyen bedensel hastalıklar (karaciğer, böbrek hastalıkları gibi)

ü    Metabolik bozukluklar

§        Diabetik koma

§        İnsülin şoku

§        Troid hastalıkları

ü    Nörolojik hastalıklar

ü    Organik beyin sendromu

Paranoya:

Hasta, hep şüphe içindedir; diğer kişilerin kendisini öldürmek, yaralamak istediklerine inanabilir

Mani:

Hasta aşırı ajite (manik) olabilir. Deli gibi etrafta dolaşır, hızlı konuşur ama cümlelerin hiç birini bitiremez veya düşünceyi tamamlayamaz

Depresyon:

Hasta hiçbir şey yapmak istemez, hareket etmez, iletişim kurmaz ve soruları yanıtlamaz

İntihar (suicid) girişimi:

Hasta kendini öldüreceğini söyleyebilir. Daha öncede intihar girişimi olmuş olabilir

Saldırganlık Olasılığını Artıran Nedenler

Ø Erkek olma

Ø 15–24 yaş

Ø Yoksulluk ve eğitimsizlik

Ø Aile ve çevre desteğinin olmaması

Ø Geçmişinde saldırganlık öyküsü

Ø Çocuklukta şiddete maruz kalması

Ø Madde bağımlılığı

Ø Çözümlenemeyen önemli yaşam sorunları

Ø Kalabalıklar ve galeyan ortamları

Saldırganlığın İpuçları

Duruş : koltuk kenarında gergin oturuş

Konuşma : yüksek sesle, eleştirel ve tehdit edici

Hareketler : yerinde durama, kolay uyarılma

Diğer : sıvalı kollar, göz temasından kaçınma, kendisine hitap edildiğinde arkasını dönme, çevrede bulunan kırılmış eşyalar

Saldırgan Kişiye Yaklaşım

Ø Mümkün olduğunca ortama yalnız girmemek

Ø Kişi silahlı ise, mutlaka polisten yardım istemek

Ø Çevredeki bulunabilecek diğer tehlikeli nesnelerin varlığını dikkatli gözlemle araştırmak (bıçak, demir/tahta sopa vs)

Ø Yumruk ve tekme mesafesine girmemek

Ø Çıkış yolunu/kapısını daima arkanızda tutmak; çıkış yolu ile aranızda hasta olmamalı

Ø Kişiye arkanızı dönmemek

Ø Kendinizi tanıtıp, neden orada bulunduğunuzu açıklamak

Ø Doğruyu söylemek, yalan söylememek

Ø Sakin olup, acele etmemek

Ø Sınır ve kural koymak

Ø Kararlı ve kesin mesajlar vermek

Ø Yargılamamak, tartışmamak, etiketlememek

Ø Ona dışardan nasıl göründüğünü söylemek

Hastalıklardan Kaynaklanan Saldırganlığa Yaklaşım

Yanında içki veya ilaç bulduğunuz kişiye hemen “bir sarhoş daha” yaklaşımı yerine (ağzında koku olsun ya da olmasın) başka nedenler olabileceğini hep aklınızın bir köşesinde bulundurmayı unutmayın

Bilinç düzeyi bozulmuş saldırgan hastanın bu durumuna yol açan hastalığının tespiti için acil bakım verilerek en kısa zamanda hastaneye ulaştırılması gerekir

-Diyabetliler hipoglisemik veya hiperglisemik şok nedeniyle anormal davranışlar sergileyebilir

-Tiroid hastalığında ajitasyondan ağır letarjiye kadar değişebilen anormallikler görülebilir

Bu gibi metabolik hastalıklar iyi bir öykü ile belirlenebilir ve uygun acil bakım hayat kurtarabilir (örnek:hipoglisemik şok)

-Organik beyin sendromunda ilk önce kişilik değişimi görülür.Çoğunlukla, fonksiyonlarını yavaş yavaş kaybetmiş yaşlılardır.

-Bazen birkaç hafta önce kaza nedeniyle beyin sarsıntısı geçirmiş kişilerde de anormal davranışlar görülebilir

Ø Hastalık nedeniyle saldırganlaşan kişi aynı zamanda yaralanmış olabilir. Gerekli acil bakım verilmelidir

Ø Polisten yardım isteyin

Ø Fiziksel müdahale (bilgi yelpazesi.net) gerekebilir. Bu, iyi planlanmalı ve mümkün olduğunca fazla sayıdaki kişiyle gerçekleştirilmelidir

Ø Fiziksel müdahale sonucunda kişinin bağlanması gerekebilir

Saldırgan Hastanın Bağlanması

Ø Ülkemizde henüz saldırganlık olaylarında, geliştirilmiş ve standardize kısıtlayıcıların kullanılması söz konusu değil.

Ø Özgürlüğün kısıtlanması anlamına gelen bağlama ile ilgili olarak polise yetki verilmiştir, ancak sağlık personeli ile ilgili bir yasa yoktur. O nedenle, hastayı bağlarken mutlaka doktor onayı alın

Ø Kelepçe, metal ve deri kısıtlayıcılar yerine çarşaf ya da bez kısıtlayıcılar tercih edilmelidir

Ø Hasta belinden, el ve ayak bileklerinden dolaşımı engellenmeyecek şekilde bağlanmalıdır, sık sık nabız kontrolü yapılmalıdır

Ø Hasta teskin edilmeye çalışılmalıdır

Ø Hasta sol yan yatırılırsa, solunum sıkıntısı olmaz ve aspirasyon önlenmiş olur.

Diğer bir etkisiz hale getirme yöntemi :

Ø Sedyeye yüz üstü yatırarak bağlamak

Ø Kepçe sedyeye yüz üstü yatırılan hastanın üstüne ikinci bir kepçe sedye kapatılarak aşırı saldırgan hasta hareketsiz hale getirilebilir.

Ø Tüm yapılanlar ve gerekçeleri kayda geçirilir

Saldırganın Kurbanlarına Yaklaşım

Ø Olay yerindeki suç kanıtlarını korumak ve polise teslim etmek

Ø Kendinizi tanıtmak ve amacınızı açıklamak

Ø Yaralarına bakım vermek

Ø Sağlık kuruluşuna nakletmek

Ø Hastayı dinlemek ve sorularla bunaltmamak

Ø Tartışmamak, yargılamamak

Ø Öfkeyi dışa vurmasına izin vermek, bu öfkeyi kişisel algılamamak

Ø Tedaviyi reddediyorsa, ikna etmek

Ø Ajite ise yatıştırmak